فصلنامه علمی اعتیادپژوهی

هدف: مقاله­ حاضر با واکاوی چالش­ های سازمان ­های مردم ­نهاد به ارائه راهبردهای اقتصادی- اجتماعی جلب مشارکت آنان در زمینه ­ی پیشگیری از اعتیاد پرداخت. روش: داده­ های پژوهش با روش نظریه­ داده ­بنیاد و مصاحبه عمیق نیمه ­ساختار­ یافته با 20 نفر از مؤسسان، کارشناسان و فعالان سمن ­های استان اصفهان به ­شیوه­ ی نمونه­ گیری نظری و هدفمند گردآوری شد. یافته ­ها: تحلیل رونوشت متن مصاحبه ­ها و با انجام سه مرحله کدگذاری منجر به­ شناسایی 80 کد توصیفی، 16 مقوله محوری و 4 مقوله هسته ­ای با عنوان چالش ­های اقتصادی- اجتماعی و راهبردهای اقتصادی-اجتماعی شد. به طور خاص، 8 مؤلفه ­ی چالش­ برانگیز اقتصادی- اجتماعی مشارکت سمن ­ها در پیشگیری از اعتیاد عبارت بودند از: عدم پایداری منابع تأمین مالی و وابستگی به کمک­ های دولت، چالش ­های جذب و نگه­ داشت سرمایه ­های انسانی، عدم ­کفایت سرمایه ­های علمی و مهارت تخصصی، فقدان نظام حقوق و مزایای مشخص و مستمر، اعتماد ناکافی جامعه و دولت به سمن­ ها، ناهمگرایی دولت و عدم حمایت قانونی از سمن ­ها، گرایش ضعیف به­ همکاری داوطلبی و نظارت و کنترل سخت ­گیرانه انتظامی-امنیتی. همچنین، 8 راهبرد جلب مشارکت سمن ­ها عبارت بودند از: حمایت و تأمین مالی از محل بودجه عمومی، تصویب قوانین و تسهیل اعطای وام ­های بلاعوض، اعطای کمک ­های غیرنقدی، تسهیل دریافت کمک ­های بین ­المللی، تصمیم ­سازی سمن ­ها در سیاست ­گذاری ­های اجتماعی، بسترسازی همگرایی جامعه و دولت با سمن­ ها، انعکاس و انتشار اثربخشی عملکرد سمن­ ها و فرهنگ ­سازی اعتماد به سمن­ ها. نتیجه ­گیری: سمن ­ها در زمینه­ ی پیشگیری از اعتیاد دیگر یک وسیله­ جانبی برای دولت نیستند بلکه یک ضرورت هستند که دولت می­ بایست قابلیت ­های آن­ ها را پرورش و تقویت نماید.