دوره 17، شماره 70 - ( 12-1402 )
جلد 17 شماره 70 صفحات 148-129 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Gharehchahi F, Rahmati A, Hajkarami P. Family Factors Affecting Youth Attitudes toward Substance Use: A Qualitative Study. etiadpajohi 2024; 17 (70) :129-148
URL: http://etiadpajohi.ir/article-1-2754-fa.html
URL: http://etiadpajohi.ir/article-1-2754-fa.html
قره چاهی فهیمه، رحمتی عباس، حاج‌کرمی پریسا. عوامل خانوادگی مؤثر بر نگرش جوانان نسبت به مصرف مواد مخدر: یک مطالعه کیفی. فصلنامه علمی اعتيادپژوهي. 1402; 17 (70) :129-148
دانشجوی دکتری، گروه مشاوره، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.
چکیده: (289 مشاهده)
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل خانوادگی مؤثر بر نگرش جوانان نسبت به مصرف مواد مخدر انجام شد. روش: روش پژوهش حاضر کیفی مبتنی بر رویکرد پدیدارشناسی بود. جامعه آماری شامل جوانان مصرف کننده مواد شهرستان نی‌ریز بود که از این میان 15 نفر براساس نمونه گیری هدفمند و با استفاده از تکنیک اشباع داده ها انتخاب شدند. جمع آوری داده ها با روش مصاحبه عمیق نیمهساختاریافته و تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل مضمون انجام گرفت. یافته ها: از مجموع داده‌ها، 9 مفهوم اولیه، 4 مقوله عمده تحت عنوان تعاملات نامناسب والد-فرزندی، عدم نظارت کافی، تعارضات زناشویی والدین و ادراکات سوق‌دهنده به سمت مواد و نهایتا یک مقوله هسته‌ای الگوی ناکارآمد خانوادگی استخراج گردید. نتیجه گیری: براساس یافته‌های این پژوهش می‌توان نتیجه گرفت روابط والد-فرزندی و نظارت والدینی یکی از مهم‌ترین عوامل تعیین‌کننده نگرش مثبت جوانان به مواد مخدر است. براین اساس، خانواده را می‌توان مهم‌ترین عامل در پیشگیری و ایجاد گرایش فرزندان به سمت موادمخدر دانست.
فهرست منابع
1. بهرامی‌احسان، هادی؛ میری، میرنادر و عزیزی، کوروش (1394). رابطه سبک‌های والدگری ادارک‌شده مادر و رفتارهای پرخطر. مجله علوم روان‌شناختی، 14(55)، ۳۷۲-۳۵۸.
2. پردل، هادی (1394). اثربخشی نظارت والدین بر میزان خطرپذیری نوجوانان. دو فصلنامه آسیب‌شناسی مشاوره و غنی‌سازی خانواده، 1(2)، 33-25.
3. چمنی، نسرین و سجادیان، ایلناز (1398). رابطه علّی اضطراب، نشخوار فکری، غفلت، روابط با همسالان و قلدری با آمادگی به اعتیاد. فصلنامه اعتیادپژوهی، 13(51)، ۲۳۹-۲۱۹.
4. حسين‌خان‌زاده، عباسعلی؛ طاهر، محبوبه؛ سيدنوري، زهرا؛ يحيي‌زاده، آیدا و عيسي‌پور، مهدی (1392). رابطه شيوه تعامل والد-فرزند با ميزان اعتيادپذيري و گرايش به جنس مخالف در دانشجويان. فصلنامه اعتيادپژوهي، 7(28)، ۷۴-۵۹.
5. خادمی احمدآباد، مجتبی و شریفی، نسترن (1398). رابطه تحصیلات والدین و جو عاطفی خانواده با گرایش به اعتیاد دانش‌آموزان پسر دوره دبیرستان. مجله پیشرفت‌های نوین در روا‌ن‌شناسی، علوم تربیتی و آموزش‌وپرورش، 2 (2)، ۱۴۴-۱۳۶.
6. خواجه‌دولت‌آباد، روح‌الله و بوستانی، داریوش (1393). بازشناسی تجارب زیسته خانوادگی و اثرگذاري آن بر مصرف مواد (مطالعه موردی؛ دانشجویان وابسته به موادمخدر دانشگاه شهید باهنر کرمان). فصلنامه توسعه اجتماعی، 8(1)، 186-165.
7. رضایی، احمد؛ اسلامی، بهروز و مهدی‌پور خراسانی، ملیحه (1393). نقش خانواده در گرایش جوانان به اعتیاد در شهرستان ورامین. فصلنامه مطالعات جامعه‌شناختی جوانان، 5(15)، ۵۰-۲۷.
8. سلیمی، هادی؛ گوهری، شیوا؛ کرمانشاهی، فاطمه و جاودان، موسی (1394). پيش‌بيني گرايش به اعتياد براساس مدل فرايند و محتواي خانواده در دانش‌آموزان. فصلنامه اعتيادپژوهي، 9(34)، 53-66.
9. صدری دمیرچی، اسماعیل؛ رئیس‌قره درویشلو، سجاد و رحیمی زرج‌آباد، نقی (1397). نقش الگوهای ارتباطی خانواده و سبک‌های دلبستگی در پیش¬بینی آمادگی به اعتیاد در جوانان. فصلنامه اعتیادپژوهی، 12(44)، ۱۳۰-۱۱۳.
10. فتحی، آیت‌اله و موسوی‌فر، بابک (1395). بررسی تجربیات معتادین در خصوص حمایت‌های اجتماعی و خانوادگی به‌عنوان عوامل تسهیل‌کننده ترک اعتیاد؛ یک مطالعه کیفی. فصلنامه اعتیادپژوهی، 10(38)، ۱۳۶-۱۱۹.
11. فولادی، اصغر (1395). بررسی علل اعتیاد در استان آذربایجان شرقی- شهر تبریز. فصلنامه سلامت اجتماعی و اعتیاد، 3 (1)، ۷۴-۵۵.
12. کریمی، یوسف (1396). روا¬ن¬شناسی اجتماعی. تهران: انتشارات ارسباران.
13. کلانتری، فاطمه؛ قنبری، سعید؛ حبیبی، مجتبی و علی‌زاده، ابراهیم (1398). ارائه مدل گرایش به مصرف مواد براساس ادراک تعارض بین والدین و نقش میانجی مشکلات هیجانی-رفتاری. فصلنامه اعتیادپژوهی، 13(52)، ۳۱۰-۲۹۳.
14. محمدخانی، شهرام (1385). مدل ساختاری مصرف مواد در نوجوانان در معرض خطر: ارزیابی اثر آموزش مهارت‌های زندگی بر عوامل میانجی مصرف مواد. پایان‌نامه دکتری، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.
15. مقدم، لیلا و اسماعیل‌پور، خلیل (1396). مقایسه توانمندی خانواده در افراد دارای عود مجدد و افراد تداوم‌دهنده درمان نگهدارنده. فصلنامه اعتیادپژوهی، 11(44)، ۹۰-۷۵.
16. میثمی، علی‌پاشا؛ فرامرزی، بیژن و هلاکویی‌نایینی، کوروش (1385). معتادان در خصوص اعتیاد و مشکلات جامعه چگونه می‌اندیشند؟. مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم‌پزشكي تهران، 64(5)، ۴۳-۳۴.
17. میرزایی علویجه، مهدی؛ نصیرزاده، مصطفی؛ اسلامی، احمدعلی؛ شریفی‌راد، غلام‌رضا و حسن‌زاده، اکبر (1392). تأثیر عملکرد خانواده در وابستگی جوانان به مواد مخدر صنعتی. فصلنامه علمی-پژوهشی آموزش بهداشت و ارتقای سلامت، 1(2)، ۳۰-۱۹.
18. Athamneh, L. N., Stein, J. S., Quisenberry, A. J., Pope, D., & Bickel, W. K. (2017). The association between parental history and delay discounting among individuals in recovery from addiction. Drug and Alcohol Dependence, 179, 153-158. [DOI:10.1016/j.drugalcdep.2017.06.037] [PMID] []
19. Bülbül, K., & Odacı, H. (2018). Comparing high school adolescents' substance abuse tendencies in terms of personal, social and academic variables. Addicta: The Turkish Journal on Addictions, 5, 691-719. [DOI:10.15805/addicta.2018.5.4.0026]
20. Davison, G. C., & Neal, J. M. (2001). Abnormal Psychology. New York: John willy and Sons Inc.
21. Di Pietro, M. C. (2007). Factors associated with the use of solvents and cannabis by medical students. Addictive Behaviors, 32(8), 1740-1744. [DOI:10.1016/j.addbeh.2006.12.004] [PMID]
22. DiClemente, R. J., Wingood, G. M., Crosby, R., Sionean, C., Cobb, B. K., Harrington, K., & Oh, M. K. (2001). Parental monitoring: Association with adolescents' risk behaviors. Pediatrics, 107(6), 1363-1368. [DOI:10.1542/peds.107.6.1363] [PMID]
23. Fallu, J. S., Janosz, M., Brière, F. N., Descheneaux, A., Vitaro, F., & Tremblay, R. E. (2010). Preventing disruptive boys from becoming heavy substance users during adolescence: A longitudinal study of familial and peer-related protective factors. Addictive Behaviors, 35(12), 1074-1082. [DOI:10.1016/j.addbeh.2010.07.008] [PMID]
24. Harakeh, Z., Scholte, R. H. J., Vermulst, A. A., Devries, H., & Engels, R. C. M. E. (2010). The relations between parents' smoking, general parenting, parental smoking communication, and adolescents' smoking. Journal of Research on Adolescence, 20(1), 140-165. [DOI:10.1111/j.1532-7795.2009.00626.x]
25. Keogh-Clark, F., Whaley, R. C., Leventhal, A. M., & Krueger, E. A. (2021). Sex differences in the association between parental monitoring and substance use initiation among adolescents. Addictive Behaviors, 122(107024), 1-15. [DOI:10.1016/j.addbeh.2021.107024] [PMID] []
26. Kuther, T. L. (2002). Rational decision perspectives on alcohol consumption by youth: Revising the theory of planned behavior. Journal of Addictive behavior, 27, 35-37. [DOI:10.1016/S0306-4603(00)00161-1] [PMID]
27. Larm, P., Livingston, M., Svensson, J., Leifman, H., & Raninen, J. (2018). The increased trend of non-drinking in adolescence: The role of parental monitoring and attitudes toward offspring drinking. Drug and Alcohol Review, 37, 34-41. [DOI:10.1111/dar.12682] [PMID]
28. Luk, J. W., Farhat, T., Lannotti, R. J., & Simons-Morton, B. G. (2010). Parent child communication and substance use among adolescents: Do father and mother communication play a different role sons and daughters? Addictive Behavior, 35, 210-217. [DOI:10.1016/j.addbeh.2009.12.009] [PMID] []
29. Mak, H. W., & Iacovou, M. (2019). Dimensions of the parent-child relationship: Effects on substance use in adolescence and adulthood. Substance use & misuse, 54(5), 724-736. [DOI:10.1080/10826084.2018.1536718] [PMID]
30. Mlunde, L. B., Poudel, K. C., Sunguya, B. F., Mbwambo, J. K., Yasuoka, J., Otsuka, K., & Jimba, M. (2012). A call for parental monitoring to improve condom use among secondary school students in Dar es Salaam, Tanzania. BMC Public Health, 12(1), 1-11. [DOI:10.1186/1471-2458-12-1061] [PMID] []
31. Mustanski, B., Swann, G., Newcomb, M. E., & Prachand, N. (2017). Effects of parental monitoring and knowledge on substance use and HIV risk behaviors among young men who have sex with men: Results from three studies. AIDS and Behavior, 21, 2046-2058.
https://doi.org/10.1007/s10461-016-1607-3 [DOI:10.1007/s10461-017-1761-2]
32. Noël, X., Brevers, D., & Bechara, A. (2013). A neurocognitive approach to understanding the neurobiology of addiction. Current Opinion in Neurobiology, 23(4), 632-638. [DOI:10.1016/j.conb.2013.01.018] [PMID] []
33. Odukoya, O. O., Sobande, O. O., Adeniran, A., & Adesokan, A. (2018). Parental monitoring and substance use among youths: A survey of high school adolescents in Lagos State, Nigeria. Nigerian Journal of Clinical Practice, 21(11), 1468-1475. [DOI:10.4103/njcp.njcp_15_16] [PMID]
34. Onishi, A., Kawabata, Y., Kurokawa, M., & Yoshida, T. (2012). A mediating model of relational aggression, narcissistic orientations, guilt feelings, and perceived classroom norms. School Psychology International, 33(4), 367-390. [DOI:10.1177/0143034311421433]
35. Paschall, M. J., Ringwalt, C. L., & Flewelling, R. L. (2003). Effects of parenting, father absence, and affiliation with delinquent peers on delinquent behavior among African-American male adolescents. Adolescence, 38(149), 15-34.
36. Piko, B. F., & Kovács, E. (2010). Do parents and school matter? Protective factors for adolescent substance use. Addictive Behaviors, 35(1), 53-56. [DOI:10.1016/j.addbeh.2009.08.004] [PMID]
37. Risi, S., Gerhardstein, R., & Kistner, J. (2003). Children's Classroom Peer Relationships and Subsequent Educational Outcomes. Journal of Clinical Child and Adolescent Psychology, 32(3), 351-361. [DOI:10.1207/S15374424JCCP3203_04] [PMID]
38. Romero, A. J., & Ruiz, M. (2007). Does familism lead to increased parental monitoring? Protective factors for coping with risky behaviors. Journal of Child and Family Studies, 16(2), 143-154. [DOI:10.1007/s10826-006-9074-5]
39. Schafer, G. (2013). Family functioning in families with alcohol and other drug addiction. Social Policy Journal of New Zealand, 37, 1-17.
40. Stone, A. L., Becker, L. G., Huber, A. M., & Catalano, R. F. (2012). Review of risk and protective factors of substance use and problem use in emerging adulthood. Addictive Behaviors, 37(7), 747-775. [DOI:10.1016/j.addbeh.2012.02.014] [PMID]
41. World Health Organization (2015). World Drugs Report, Switzerland. Retriewed at:https://www.unodc.org/wdr2017/field/WDR_2017_presentation_lauch_version.pdf
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
