دوره 18، شماره 72 - ( 6-1403 )
جلد 18 شماره 72 صفحات 126-109 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Tavvafi F, Kiani Q. Predicting Relapse Propensity to Substance Use Based on Self-Harm, Self-Control, and Loneliness in People Undergoing Methadone Maintenance Treatment. etiadpajohi 2024; 18 (72) :109-126
URL: http://etiadpajohi.ir/article-1-2943-fa.html
URL: http://etiadpajohi.ir/article-1-2943-fa.html
طوافی فاطمه، کیانی قمر. پیش‌بینی بازگشت به مصرف مواد بر اساس خود آسیب‌رسانی، خودکنترلی و احساس تنهایی در افراد وابسته به مواد مخدر تحت درمان نگهدارنده متادون. فصلنامه علمی اعتيادپژوهي. 1403; 18 (72) :109-126
استادیار، گروه روانشناسی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران
چکیده: (1185 مشاهده)
هدف: هدف پژوهش حاضر پیش‌بینی بازگشت به مصرف مواد بر اساس خود آسیب‌رسانی، خودکنترلی و احساس تنهایی در افراد وابسته به مواد مخدر تحت درمان نگهدارنده متادون در شهر زنجان بود. روش: روش پژوهش توصیفی- همبستگی بود. از میان بیماران وابسته به مواد تحت درمان با متادون مراجعه‌کننده به مراکز ترک اعتیاد شهر زنجان 217 نفر به شیوه نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه وسوسه مصرف مواد پس از ترک، پرسشنامه خود آسیبی عمدی، مقیاس احساس تنهایی و مقیاس خودکنترلی بود. برای تحلیل داده‌ها از همبستگی پیرسون و رگرسیون گام‌به‌گام استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که بین بازگشت به مصرف مواد با خود آسیب‌رسانی و احساس تنهایی رابطه مثبت و بین بازگشت به مصرف مواد با خودکنترلی و ابعاد آن رابطه منفی وجود داشت. نتایج رگرسیون حاکی از آن بود که خودکنترلی منع شده، احساس تنهایی و خودآسیب رسانی روی هم 50 درصد از واریانس بازگشت به مصرف مواد را تبیین کردند. نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌های به‌دست‌آمده در پژوهش حاضر پیشنهاد می‌گردد که روانشناسان بالینی در درمان افراد وابسته به مواد مخدر و کاهش خطر بازگشت به مصرف، بر کاهش احساس تنهایی و رفتار آسیب‌رسانی به خود و افزایش خودکنترلی به‌عنوان بازدارنده‌های ولعمصرف تأکید نمایند.
واژه‌های کلیدی: بازگشت به مصرف مواد، خود آسیب‌رسانی، خودکنترلی، احساس تنهایی، افراد وابسته به مواد مخدر
فهرست منابع
1. اردمه، علی (1392). بررسی اثربخشی گروه‌درمانی پیشگیری از عود مبتنی بر ذهن آگاهی بر ولع مصرف و ذهن آگاهی در افراد وابسته به مواد مخدر تحت درمان داروی نگهدارنده متادون شهر اهواز. پایان‌نامه کارشناسی روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز.
2. جعفری سیاوشانی، فائزه؛ برجعلی، احمد و کیامنش، علیرضا (1397). نقش سبک¬های دلبستگی و مشکلات هیجانی مادران در احساس تنهایی با واسطه‌گری سبک¬های هویت در دختران نوجوان دبیرستانی. فصلنامه فرهنگی تربیتی زنان و خانواده، 13(43)، 154-133.
3. جلیلی نیکو، سعید (1394). نقش تاب‌آوری خانواده و ذهن‌آگاهی در آمادگی اعتياد دانشجويان. ارمغان دانش، 2(4)، 368-357.
4. حسن‌زاده، فاطمه؛ سبزی، زهرا؛ احسانیان، الهام و حجتی، حمید (1396). همبستگی اعتیاد به اینترنت با احساس تنهایی نوجوانان استان گلستان. فصلنامه مدیریت ارتقای سلامت، ۶(۶)، 8-14.
5. حسینیان سراجه لو، فرج (1389). رابطه کمال‌گرایی، تاب‌آوری و تکانشگری در معتادین به مواد مخدر شهر تهران جهت تبیین مدل ولع مصرف مواد در آن‌ها. پایان‌نامه کارشناسی روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه علامه طباطبایی.
6. دبیری، سولماز (1401). نقش خودکنترلی، عواطف و شفقت به خود در پیش بینی آمادگی به اعتیاد. فصلنامه علمی اعتيادپژوهي، ۱۶(۶۵)، ۳۳۲-۳۱۱.
7. رحمانیان، مهدیه؛ میرجعفری، احمد و حسنی، جعفر (1385). رابطه وسوسه مصرف مواد و سوگيری توجه: مقايسه افراد وابسته. مجله روان‌پزشکی و روانشناسی بالینی ایران، 12(3)، 222-216.
8. رهبر کنارسری، زینب؛ رنجبر نوشری، فرزانه و برادران، مجید (1402). نقش واسطه‌ای خودمهارگری در رابطه بین تجارب آسیب‌زای دوران کودکی و ولع مصرف مواد در بیماران تحت درمان نگهدارنده با متادون. فصلنامه علمی اعتيادپژوهي، ۱۷(۷۰)، 54-31.
9. سواری، علی (1391). مقایسه اثربخشی درمان شناختی رفتاری و ذهن آگاهی بر پیشگیری از عود و سلامت روان مصرف‌کنندگان کراک. پایان‌نامه کارشناسی روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی.
10. صالحی فدری، جواد؛ برعرفان، زرین و امین یزدی، امیر (1389). اثربخشی کنترل توجه بر کاهش تورش توجه به مواد و بهبود شاخص‌های درمانی افراد وابسته به مواد مخدر تحت درمان سم‌زدایی. مطالعات تربیتی و روانشناسی، 11(2)، 56-29.
11. طاهباز حسن‌زاده، سحر؛ قربانی، نیما و نبوی، مسعود (1399). مقایسه گرایش شخصیتی خودتخریبی و خودشناسی انسجامی در بیماران مبتلا به مالتیپل اسکلروز و افراد سالم. مجله روانشناسی معاصر، 6(2)، 44-35.
12. علی پور، فرشید؛ حسنی، جعفر؛ سعید پور، صابر و بداقی، الهه (1396). خصوصیات روان‌سنجی فرم فارسی ابزار سنجش هم‌وابستگی. فصلنامه علمي اعتیاد پژوهی، ۱۱(۴۲)، 249-268.
13. کریمی، سیروان؛ پیرمرادی، محمدرضا؛ عاشوری، احمد و عاقبتی، اسما (1399). ارتباط میان صفات سرشت و منش، مؤلفه‌های تنظیم هیجان و فرزند پروری ادراک‌شده با رفتار خودآسیبی در نوجوانان: رویکرد مدل¬یابی معادلات ساختاری. مجله روان‌پزشکی و روانشناسي باليني ايران، ۲۶(۴)، 448-463.
14. محمدزاده، جهانشاه و گل‌گلی، فرشته (1393). مقایسه‌ی تاب‌آوری و ذهن¬آگاهی در افراد دارای سوءمصرف مواد و افراد بهنجار. فصلنامه دانش انتظامی ایلام، 11(3)، 16-7.
15. محمدی بنمار، علی؛ کاکاوند، علیرضا؛ زارعی، فهیمه و احمدی، مهدی (1402). رابطه میان استرس ادراک‌شده و اعتیاد به تلفن همراه در دوران همه‌گیری کووید_۱۹: نقش نشخوار فکری و خودکنترلی. مطالعات روان‌شناختی، 19(1)، 107-93.
16. مریدی، مینو؛ خوش‌روش، سحر؛ نوری، رقیه و پاشایی، طاهره (1396). سبک‌های عود در میان مصرف‌کنندگان مواد مخدر و محرک‌ها. مجله علمی پژوهان، ۱۵(۳)، 10-15.
17. نادری، حبیب‌الله؛ فیروز زاده پاشا، نرگس و کارگر، فاطمه (1395). رابطه بین سبک دلبستگی، خود پنداره و احساس تنهایی در میان دانش¬آموزان مقطع متوسطه دوم. مجله روانشناسی و روان‌پزشکی شناخت، ۳ (۲)، ۱-۱۰.
18. Anestis, M. D., & Joiner, T. E. (2011). Examining the role of emotion in suicidality: Negative urgency as an amplifier of the relationship between components of the interpersonal-psychological theory of suicidal behavior and lifetime number of suicide attempts. Journal of affective disorders, 129(1-3), 261-269. [DOI:10.1016/j.jad.2010.08.006]
19. Barlow, D. H., Ellard, K. K., Sauer-Zavala, S., Bullis, J. R., & Carl, J. R. (2014). The origins of neuroticism. Perspectives on psychological science, 9(5), 481-496. [DOI:10.1177/1745691614544528]
20. Brausch, A. M., Decker, K. M., & Hadley, A. G. (2019). Nonsuicidal self-injury and substance use: A review. Journal of the society for social work and research, 10(3), 447-473.
21. Bresin, K., & Verona, E. (2021). Craving and substance use: Examining psychophysiological and behavioral moderators. International journal of psychophysiology, 163(11), 92-103. [DOI:10.1016/j.ijpsycho.2019.03.006]
22. Budney, A. J., Stanger, C., & Thostenson, J. (2021). The importance of self-control as a protective factor against addiction. Current opinion in psychology, 38(9), 31-35.
23. Ceceli, A. O., Bradberry, C. W., & Goldstein, R. Z. (2022). The neurobiology of drug addiction: cross-species insights into the dysfunction and recovery of the prefrontal cortex. Neuropsychopharmacology, 47(1), 276-291. [DOI:10.1038/s41386-021-01153-9]
24. Chen, Y. Y., Huang, W. L., Lu, C. H., & Wang, L. J. (2019). The effect of self-control on craving and relapse in opioid-dependent patients receiving methadone maintenance treatment. Frontiers in psychiatry, 10(3), 753-770.
25. Dawe-Lane, E., & Flouri, E. (2023). Parenting in the early years and self-harm in adolescence: The role of control and reward systems in childhood. Journal of affective disorders, 339(46), 788-798. [DOI:10.1016/j.jad.2023.07.061]
26. Friess, M., & Hofmann, W. (2019). Control me or I will control you: Impulses, trait self-control, and the guidance of behavior. Research in personality, 43(5), 795-805. [DOI:10.1016/j.jrp.2009.07.004]
27. Heinze, G., & Hasking, P. (2019). An exploration of the relationship between loneliness and alcohol use. Alcohol research: current reviews, 40(1), 1-6.
28. Hussong, A. M., Jones, D. J., Stein, G. L., Baucom, D. H., & Boeding, S. (2011). An internalizing pathway to alcohol use and disorder. Psychology of addictive behaviors, 25(3), 390-404. [DOI:10.1037/a0024519]
29. Inzlicht, M., Werner, K. M., Briskin, J. L., & Roberts, B. W. (2021). Integrating models of self-regulation. Annual review of psychology, 72(13), 319-345. [DOI:10.1146/annurev-psych-061020-105721]
30. Jones, L., & Vigo, D. (2023). Mental health and substance abuse. In Global Health Essentials (pp. 197-201). Cham: Springer International Publishing. [DOI:10.1007/978-3-031-33851-9_29]
31. Kiekens, G., Hasking, P., Claes, L., & Boyes, M. (2013). Non-suicidal self-injury and coping strategies in emerging adulthood: the moderating roles of gender and sexual orientation. Journal of youth and adolescence, 42(10), 1553-1563.
32. Krejcie, R. V., & Morgan, D. W. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and psychological measurement, 30(3), 607-610. [DOI:10.1177/001316447003000308]
33. Lades, L. K., Barbett, L., Daly, M., & Dombrowski, S. U. (2022). Self-control, goal interference, and the binge-watching experience: An event reconstruction study. Computers in human behavior reports, 7(3), 100-120. [DOI:10.1016/j.chbr.2022.100220]
34. Lauvsnes, A. D. F., Gråwe, R. W., & Langaas, M. (2022). Predicting relapse in substance use: prospective modeling based on intensive longitudinal data on mental health, cognition, and craving. Brain sciences, 12(7), 957-970. [DOI:10.3390/brainsci12070957]
35. Liu, X., Yuan, K., Lu, T., Lin, X., Zheng, W., Xue, Y., & Han, Y. (2023). Preventing incubation of drug craving to treat drug relapse: from bench to bedside. Molecular psychiatry, 1(2), 1-15. [DOI:10.1038/s41380-023-01942-2]
36. Muawanah, A., & Tentama, F. (2020). Analysis construct validity and reliability of loneliness scale. International journal of scientific and technology research, 9(2), 3969-3974.
37. Russell, D., Peplau, L. A., & Cutrona, C. E. (1980). The revised UCLA Loneliness Scale: concurrent and discriminant validity evidence. Journal of personality and social psychology, 39(3), 472. [DOI:10.1037/0022-3514.39.3.472]
38. Russell, D., Peplau, L. A., & Ferguson, M. L. (1978). Developing a measure of loneliness. Journal of personality assessment, 42(3), 290-294. [DOI:10.1207/s15327752jpa4203_11]
39. Russell, D., Peplau, L. A., & Ferguson, M. L. (1978). Developing a measure of loneliness. Journal of personality assessment, 42(3), 290-294. [DOI:10.1207/s15327752jpa4203_11]
40. Safren, S. A., Blashill, A. J., & O'Cleirigh, C. (2020). Self-control and substance use among college students: A cross-sectional study. Substance use & misuse, 55(7), 1106-1112. [DOI:10.1080/10826084.2020.1729197]
41. Sahker, E., Pro, G., Poudyal, H., & Furukawa, T. A. (2024). Evaluating the substance use disorder treatment gap in the United States, 2016− 2019: A population health observational study. The American journal on addictions, 33(1), 36-47. [DOI:10.1111/ajad.13465]
42. Sansone, R. A., Gage, M. D., & Wiederman, M. W. (1998). Investigation of borderline personality disorder among nonpsychotic, involuntarily hospitalized clients. Journal of mental health counseling, 20(2), 133-150.
43. Sornberger, M. J., Heath, N. L., Toste, J. R., & McLouth, R. (2012). Nonsuicidal self‐injury and gender: Patterns of prevalence, methods, and locations among adolescents. Suicide and life‐threatening behavior, 42(3), 266-278. [DOI:10.1111/j.1943-278X.2012.0088.x]
44. Tangey, J. P., Baumeister, R., & Boone, A. L. (2004). High self-control predicts good adjustment, less pathology. better grades and interpersonal success. Journal of personality, 72(2), 271-324. [DOI:10.1111/j.0022-3506.2004.00263.x]
45. Tatnell, R., Kelada, L., Hasking, P., & Martin, G. (2014). Longitudinal analysis of adolescent NSSI: the role of intrapersonal and interpersonal factors. Journal of abnormal child psychology, 42(6), 885-896. [DOI:10.1007/s10802-013-9837-6]
46. Vorspan, F., Mehtelli, W., Dupuy, G., Bloch, V., Lépine, J. P., & Bellivier, F. (2016). Anxiety and substance use disorders: Co-occurrence and clinical issues. Journal of affective disorders, 206(17), 251-257. [DOI:10.1007/s11920-014-0544-y]
47. Whitlock, J., Muehlenkamp, J., Eckenrode, J., Purington, A., Abrams, G., Barreira, P., & Kress, V. (2012). Nonsuicidal self-injury as a gateway to suicide in young adults. Journal of adolescent health, 52(4), 486-492. [DOI:10.1016/j.jadohealth.2012.09.010]
48. Wilson, L., Szigeti, A., Kearney, A., Clarke, M. (2018). Clinical characteristics of primary psychotic disorders with concurrent substance abuse and substance-induced psychotic disorders: A systematic review. Schizophrenia research, 197(19), 78-86. [DOI:10.1016/j.schres.2017.11.001]
49. Wongpakaran, N., Wongpakaran, T., Pinyopornpanish, M., Simcharoen, S., Suradom, C., Varnado, P., & Kuntawong, P. (2020). Development and validation of a 6‐item Revised UCLA Loneliness Scale (RULS‐6) using Rasch analysis. British journal of health psychology, 25(2), 233-256. [DOI:10.1111/bjhp.12404]
50. Xu, L., Chang, R., Chen, Y., Xia, D., Xu, C., Yu, X., & Cai, Y. (2023). Perceived stress predicts drug use in transgender women: the mediating role of loneliness. Transgender health, 8(3), 123-145. [DOI:10.1089/trgh.2022.0121]
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
