دوره 17، شماره 68 - ( 6-1402 )
جلد 17 شماره 68 صفحات 228-201 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Basereh S, Safarzadeh S, Hooman F. Effectiveness of Matrix Structured Therapy on Morbid Narcissism, Craving, Self-Efficacy to Quit, Distress Tolerance, and Mindfulness in Stimulant Users. etiadpajohi 2023; 17 (68) :201-228
URL: http://etiadpajohi.ir/article-1-2888-fa.html
URL: http://etiadpajohi.ir/article-1-2888-fa.html
باسره سکینه، صفرزاده سحر، هومن فرزانه. اثربخشی درمان ساختارمند ماتریکس بر خودشیفتگی مرضی، ولع مصرف، خودکارآمدی ترک، تحمل پریشانی و ذهن آگاهی در مصرف کنندگان مواد محرک. فصلنامه علمی اعتيادپژوهي. 1402; 17 (68) :201-228
استادیار، گروه روانشناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
چکیده: (2033 مشاهده)
هدف: این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی درمان ساختارمند ماتریکس بر خودشیفتگی مرضی، ولع مصرف، خودکارآمدی ترک، تحمل پریشانی و ذهن آگاهی در مصرف کنندگان مواد محرک انجام شد. روش: پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه‌آماری شامل تمامی بیماران وابسته به مواد محرک مراجعه‌کننده به مراکز ترک اعتیاد شهر اهواز در سال 1400 بود. از این بین، 40 نفر به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (20 نفر) و کنترل (20 نفر) قرار گرفتند. شرکت کنندگان هر دو گروه پرسشنامه خودشیفتگی مرضی، پرسشنامه ولع مصرف لحظه‌ای، پرسشنامه خودکارآمدی ترک اعتیاد، مقیاس تحمل پریشانی و مقیاس ذهن آگاهی را در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری دوماهه تکمیل کردند. درمان ساختارمند ماتریکس در 14 جلسه 90 دقیقه ای با فراوانی دو جلسه در هفته بر روی گروه آزمایش اجرا شد. داده‌ها با روش تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر تحلیل شدند. یافته‌‌ها: نتایج نشان داد که درمان ساختارمند ماتریکس موجب کاهش خودشیفتگی مرضی، ولع مصرف و افزایش خودکارآمدی ترک، تحمل پریشانی و ذهن آگاهی در گروه آزمایش شد. نتایج به دست آمده در مرحله پیگیری دوماهه نیز پایدار بود. نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج پژوهش حاضر، درمان ساختارمند ماتریکس در کاهش خودشیفتگی مرضی، ولع مصرف و افزایش خودکارآمدی ترک، تحمل پریشانی و ذهن آگاهی مؤثر است.
واژه‌های کلیدی: درمان ساختارمند ماتریکس، خودشیفتگی مرضی، ولع مصرف، خودکارآمدی ترک، تحمل پریشانی، ذهن آگاهی
فهرست منابع
1. احتشامی پویا، سارا؛ ممتازی، سعید؛ مکری، آذرخش؛ اسکندری، ذکریا و داداشی، محسن (1397). اثر بخشی درمان ماتریکس درکاهش شدت اعتیاد و پیشگیری از عود در مصرف‌کنندگان مت‌آمفتامین در شهر زنجان. نشریه دانشگاه علوم پزشکی زنجان، 26(117)، 21-31.
2. براتی سِدِه، فرید، و هاشمی میناباد، سیدحسن (1391). راهنمای درمان ویژه مشاور. درمان سرپایی عمقی اختلالات مصرف مواد محرک و آمفتامین برنامه درمانی ماتریکس. تهران: سازمان بهزیستی کشور.
3. بشرپور، سجاد و احمدی، شیرین (1398). الگوی روابط ساختاری ولع‌مصرف بر اساس حساسیت به تقویت، تحمل آشفتگی و دلسوزی به خود با نقش میانجی خودکارآمدی ترک. اعتیاد پژوهشی، 54(13)، 245-265.
4. پیمان‌نیا، بهرام؛، حمید، نجمه و محمود علیلو، مجید (1397). اثربخشی ماتریکس درمان پذیرش و تعهد با شفقت بر رفتارهای خودآسیب‌رسان و کیفیت زندگی دانش‌آموزان دارای علائم اختلال شخصیت مرزی. دست‌آوردهای روان‌شناختی، 25(1)، 23-44.
5. جعفری، اصغر و نژادمحمد، ساتی (1397). تأثیر مداخلات مبتنی بر الگوی ماتریکس در تغییر منبع کنترل و کاهش ولع و گرایش به مصرف شیشه در مردان تحت درمان. اعتیادپژوهی، 12(۴۵)، ۱۶۹-۱۸۸.
6. جعفری‌نژاد، مصطفی؛ بساک‌نژاد، سودابه؛ مهرابی‌زاده هنرمند، مهناز و زرگر، یداله (1394). اثربخشی درمان‌های مبتنی بر مدل سرپایی عمقی ماتریکس و مدل مراحل تغییر بربهبود خودتنظیمی و خودکارآمدی پرهیز از مواد. اندیشه و رفتار در روان شناسی بالینی، 10(35)، 46-56.
7. حامدی، علی؛ شهیدی، شهریار و خادمی، علی (1392). اثربخشی ذهن‌آگاهی و مشاوره کاهش آسیب بر پیشگیری از عود مجدد. اعتیادپژوهی، 7(28)، ۱۱۸-۱۰۱.
8. حبیبی، رحیم؛ کارشکی، حسین؛ دشتگرد، علی؛ حیدری، عباس و طلایی، علی (1391). رواسازی و تعیین پایایی پرسشنامه خودکارآمدی ترک اعتیاد برامسون. حکیم، 15(1)، 53-58.
9. خدابخشی، نیره و فروزنده، الهام (1401). مقایسه اثربخشی درمان چندوجهی لازاروس و درمان ماتریکس بر شاخص‌های درمان مصرف مواد مخدر. اعتیادپژوهی، 16(63)، 199-222.
10. رمضانی گهرویی، ثریا (1399). پیش‌‌بینی افکار خودکشی بر اساس افسردگی، دین‌داری و خودکارآمدی ترک اعتیاد در افراد وابسته به مواد مخدر. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روانشناسی، دانشگاه پیام نور اهواز.
11. سلیمانی، مهدی؛ پاست، نگین؛ مولایی، مهری؛ محمدی، ابوالفضل؛ دشتی‌پور، معصومه؛ صفا، یاسمین و پینکاس، آیرون (1394). ویژگی‌های روانسنجی مقیاس خودشیفتگی مرضی. روانشناسی معاصر، 10(1)، 95-110.
12. شیرمردی، نوید و میرزاوندی، جهانگیر (1399). مقایسه اثر درمان‌های نگهدارنده با متادون (mmt) و ماتریکس بر تمایل مصرف مواد مخدر در مراجعین به مراکز درمان اعتیاد شهر اهواز. ششمین همایش ملی تازه‌های روانشناسی مثبت نگر، بندرعباس.
13. عزیزی، علیرضا؛ میرزایی، آزاده و شمس، جمال (1389). بررسی رابطه تحمل آشفتگی و تنظیی هیجانی با میزان وابستگی دانشجویان به سیگار. حکیم، 11(1)، 13-18.
14. فتاحی شنگل‌آباد؛ محمدرضا و میرهاشمی، مال (1397). اثربخشی درمان ماتریکس بر خودکنترلی بیماران وابسته به مت‌آمفتامین. اعتیادپژوهی، ۱۲(48)، 60-41.
15. محمدی، اکبر و کارگرشاکر، امیر (1397). اثربخشی درمان ساختارمند ماتریکس بر میزان ولع مصرف، سرسختی و بهزیستی روانی در معتادان مت‌آمفتامین. طب انتظامی، ۷(2)، ۷۵-۸۰.
16. محمدی، فاطمه (1389). پتانسیل‌های وابسته به رویداد (ERS) در افراد وابسته به کراک هروئین در هنگام مواجه با تصاویر دیداری القاء‌کننده ولع قبل و بعد از درمان آموزش مهارتهای مقابله‌ای شناختی- رفتاری. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
17. مرادی، عباس (1396). بررسی تأثیر مدل مداخله‌ای ماتریکس بر اضطراب و خودکارآمدی در مردان معتاد به متاآمفتامین‌ها. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم پزشکی همدان.
18. مکری، آزرخش (1397). راهنمای درمان مصرف مواد محرک بر اساس الگوی تغیر یافته ماتریکس. تهران: سپید برگ.
19. موسوی نسب، سعیده سادات؛ سلیمانی، مهدی و محمدی، ابوالفضل (1401). مقایسه‌ی خودشیفتگی مرضی و ابعاد آن در افراد مبتلا به اختلال مصرف مواد با افراد غیربالینی. روانشناسی و روانپزشکی شناخت، ۹(۱)، 106-117.
20. Akhtar, S. (2017). New clinical realms: Pushing the envelope of theory and technique. USA: Jason Aronson Lanham.
21. Alexander, A. C., Hébert, E. T., Businelle, M. S., & Kendzor, D. E. (2019). Everyday discrimination indirectly influences smoking cessation throughpost-quit self-efficacy. Drug and alcohol dependence, 198(3), 63-69. [DOI:10.1016/j.drugalcdep.2019.01.033] [PMID]
22. American Psychiatric Association. (2017). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (DSM-5®). Philadelphia: American Psychiatric Pub.
23. Amiri, Z., Mirzaee, B., & Sabet, M. (2016). Evaluating the efficacy of Regulated 12-Session Matrix Model in reducing susceptibility in methamphetamine-dependent individuals. International journal of medical research & health sciences, 5(2), 77-85.
24. Arnaudova, I., & Amaro, H. (2020). Acting with Awareness and Distress Tolerance Relate to PTSD Symptoms Among Women with Substance Use Disorder. Mindfulness, 11(6), 1460-1468. [DOI:10.1007/s12671-020-01362-1] [PMID] [PMCID]
25. Barlow, D. H., & Durand, V. M. (2011). Abnormal psychology: An integrative approach. 6th Ed. Belmont, CA: Wadsworth, Cengage Learning. P. 139
26. Basharpoor, S., Khosravinia, D., Atadokht, A., Daneshvar, S., Narimani, M., & Massah, O. (2014). The role of self-compassion, cognitive self-control, and illness perception in predicting craving in people with substance dependency. Practice in clinical psychology, 2(3), 155-164.
27. Bliuc, A. M., Doan, T. N., & Bset, D. (2019). Sober social networks: The role of online support groups in recovery from alcohol addiction. Journal of community & applied social psychology, 29(2), 121-231. [DOI:10.1002/casp.2388]
28. Bramson, J. (1999). The impact of peer mentoring on drug avoidance self-efficacy and substance use. Doctoral dissertation of Psychology. University of Northen Colorado, Greeley, Colorado.
29. Bresin, K., & Verona, E. (2019). Craving and substance use: Examining psychophysiological and behavioral moderators. International journal of psychophysiology, 163, 92-103. [DOI:10.1016/j.ijpsycho.2019.03.006] [PMID]
30. Brown, K. W., & Ryan, R. M. (2003). The benefits of being present:Mindfulness and its role in psychological well-being. Journal of personality and social psychology, 84, 822-848. [DOI:10.1037/0022-3514.84.4.822] [PMID]
31. Brown, K. W., Creswell, J. D., & Ryan, R. (2015). Handbook of mindfulness, theory, research and practice. 1nd ed. New York: The Guilford press. P. 456-66.
32. Chen, J., Liu, L., Long, D., & Zhou, H. (2020). The spatial heterogeneity of factors of drug dealing: A case study from ZG, China. ISPRS international journal of geo-information, 9(4), 205-220. [DOI:10.3390/ijgi9040205]
33. Dehkordi, M. A. A., Alipour, A., & Saberi, A. (2016). Investigate the effectiveness of psychological treatment on the life quality and coping styles of Shishe abusers, based on the matrix model. World scientific news, (54), 98-109.
34. Esmaeili, S., Taremian, F., Rezaei, M., Vousooghi, N., & Mostafavi, H. (2021). Comparison of the efficacy of matrix therapy, transcranial magnetic stimulation, and cognitive rehabilitation in attention bias modification and craving reduction in stimulant drug users. Basic and clinical neuroscience, (In Press), 1-25. [DOI:10.32598/bcn.2021.3227.1]
35. Fayaz Feyzi, Y., Vahed, N., Sadeghamal Nikraftar, N., & Arezoomandan, R. (2022). Synergistic effect of combined transcranial direct current stimulation and Matrix Model on the reduction of methamphetamine craving and improvement of cognitive functioning: a randomized sham-controlled study. American journal of drug and alcohol abuse, 48(3), 311-320. [DOI:10.1080/00952990.2021.2015771] [PMID]
36. Foster, J. D., McCain, J. L., Hibberts, M. F., Brunell, A. B., & Johnson, R. B. (2015). The gran- diose Narcissism Scale: A global and facet-level measure of grandiose narcissism. Personality and individual differences, 73, 12-16. [DOI:10.1016/j.paid.2014.08.042]
37. Franken I. H. A., Hendriks V. M., & Vanden Brink, W. (2002). Initial Validation of two opiate craving questionnaires: the obsessive compulsive drug use scale (OCDUS) and the desires for drug questionnaire. Addictive behaviors, 27, 675-685. [DOI:10.1016/S0306-4603(01)00201-5] [PMID]
38. Ghorbani, N., Watson, P. J., & Weathington, B. L. (2009). Mindfulness in Iran and the United States: Crosscultural structural complexity and parallel relationships with psychological adjustment. Current psychology, 28(4), 211-223. [DOI:10.1007/s12144-009-9060-3]
39. Gilmore, A. K., Jones, J. L., Moreland, A. D., Hahn,C. K., Brady, K. T., & Back, S. E. (2018). Gender moderates the association between distresstolerance and alcohol use among individuals with opioid use disorder. Journal drug and alcohol dependence, 190(1), 9-12. [DOI:10.1016/j.drugalcdep.2018.05.016] [PMID] [PMCID]
40. Hovrud, L., Simons, R., & Simons, J. (2020). Cognitive schemas and eating disorder risk: the role of distress tolerance. International journal of cognitive therapy, 13(1), 54-66. [DOI:10.1007/s41811-019-00055-5]
41. Lo, P. M., Friman, B., Redlich, K., & Sasaki, C. (2018) S-matrix analysis of the baryon electric charge correlation. Physics Letters B, 778, 454-458. [DOI:10.1016/j.physletb.2018.01.016]
42. MacDonald, H. Z., & Price, J. L. (2017). Emotional understanding: Examining alexithymia as a mediator of the relationship between mindfulness and empathy. Mindfulness, 8(6), 1644-1652. [DOI:10.1007/s12671-017-0739-5]
43. MacLaren, V. V., & Best, L. A. (2013). Disagreeable narcissism mediates an effect of BAS on addictive behaviors. Personality and individual differences, 55(2), 101-105. [DOI:10.1016/j.paid.2013.02.004]
44. Manning, K., Paulus, D. J., Hogan, J. B., Buckner, J. D., Farris, S. G., & Zvolensky, M. J. (2018). Negative affectivity as a mechanism underlying perceived distress tolerance and cannabis use problems, barriers to cessation, and self-effi cacy for quitting among urban cannabis users. Journal addictive behaviors, 78(3), 216-222. [DOI:10.1016/j.addbeh.2017.11.041] [PMID] [PMCID]
45. Massah, O., Effatpanah, M., & Shishehgar, S. (2017). Matrix model for methamphetamine dependence among Iranian female methadone patients: The first report from the most populated Persian Gulf country. Iranian rehabilitation journal, 15(3), 193-198. [DOI:10.29252/nrip.irj.15.3.193]
46. Mathew, A. R., & Zhou, M. (2020). Distress tolerance in relation to cessation history and smoking characteristics among adult daily smokers. Addictive behaviors, 100, 106-124. [DOI:10.1016/j.addbeh.2019.106124] [PMID] [PMCID]
47. McNeely, J., Kumar, P. C., Rieckmann, T., Sedlander, E., Farkas, S., Chollak, C., & Rotrosen, J. (2018). Barriers and facilitators affecting theimplementation of substance use screening in primary care clinics: Aqualitative study of patients, providers, and staff. Addiction science & clinicalpractice, 13(1), 1-15. [DOI:10.1186/s13722-018-0110-8] [PMID] [PMCID]
48. Nguyen, T. T., Ding, D., Wolter, W. R., Pérez, R. L., Champion, M. M., Mahasenan, K. V., & Chang, M. (2018). Validation of matrix metalloproteinase-9 (MMP-9) as a novel target for treatment of diabetic foot ulcers in humans and discovery of a potent and selective small-molecule MMP-9 inhibitor that accelerates healing. Journal of medicinal chemistry, 61(19), 8825-8837. [DOI:10.1021/acs.jmedchem.8b01005] [PMID]
49. Nikmanesh, Z., Baluchi, M. H., & Pirasteh Motlagh, A. A. (2017). The role of self-efficacy beliefs and social support on prediction of addiction relapse. International journalof high risk behaviorsand addiction, 6(1), 212-229. [DOI:10.5812/ijhrba.21209]
50. Perski, O., Herd, N., West, R., & Brown, J. (2019). Perceived addiction to smoking and associations with motivation to stop, quit attempts and quitting success: A prospective study of English smokers. Addictive behaviors, 90, 306-113. [DOI:10.1016/j.addbeh.2018.11.030] [PMID] [PMCID]
51. Pincus, A. L., Ansell, E. B., Pimentel, C. A., Cain, N. M., Wright, A. G., & Levy, K. N. (2009). Initial construction and validation of the Pathological Narcissism Inventory. Psychological assessment, 21(3), 365-379. [DOI:10.1037/a0016530] [PMID]
52. Polk, K. L., Schoendorff, B., Webster, M., & Olaz, F. (2016). The essential guide to the ACT matrix. Oakland, CA.: Context Press, An imprint of New HarbingerPublications, Inc.
53. Robinson, M., Ross, J., Fletcher, S., Burns, C. R., Lagdon, S., & Armour, C. (2019). The mediating role of distress tolerance in the relationship between childhood maltreatment and mental health outcomes among university students. Journal of interpersonal violence, 1(1), 1-36. [DOI:10.1177/0886260519835002] [PMID]
54. Ruchkin, V., Koposov, R., Oreland, L., Klinteberg, B., & Grigorenko, E. L. (2020). Dopamine-related receptors, substance dependence, behavioral problems and personality among juvenile delinquents. Personality and individual differences, 169(109849), 1-15. [DOI:10.1016/j.paid.2020.109849]
55. Saxena, P., Grella, C. E., & Messina, N. P. (2016). Continuing care and trauma in women offenders' substance use, psychiatric status, and selfefficacy outcomes. Women & criminal justice, 26(2), 99-121. [DOI:10.1080/08974454.2015.1067173] [PMID] [PMCID]
56. Serre, F., Fatseas, M., Swendsen, J., & Auriacombe, M. (2015). Ecological momentary assessment in the investigation of craving and substance use in daily life: a systematic review. Drug and alcohol dependence, 148, 1-20. [DOI:10.1016/j.drugalcdep.2014.12.024] [PMID]
57. Shahbabaie, A., Golesorkhi, M., Zamanian, B., Ebrahimpoor, M., Keshvari, F., Nejati, V., & Ekhtiari, H. (2014). State dependent effect of transcranial direct current stimulation (tDCS) on methamphetamine craving. International journal of neuropsychopharmacology, 17(10), 1591-1598. [DOI:10.1017/S1461145714000686] [PMID]
58. Simons, J. S., & Gaher, R. M. (2005). The distress tolerance scale: Development and validation of a self report measure. Motivation and emotion, 20(9), 83-102. [DOI:10.1007/s11031-005-7955-3]
59. Simons, R. M., Sistad, R. E., Simons, J. S., & Hansen, J. (2018). The role of distress tolerance in the relationship between cognitive schemas and alcohol problems among college students. Addictive behaviors, 78, 1-8. [DOI:10.1016/j.addbeh.2017.10.020] [PMID] [PMCID]
60. Supreet, K. (2018). Gender differences and relationship between internet addiction and perceived social self-efficacy among adolescents. Indian journalof health & wellbeing, 9(1), 106-109.
61. Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2014). Using multivariate statistics (New International Edition ed. Vol. 6). Edinburgh Gate, Harlow, Essex CM20 2JE: Pearson Education.
62. Taniguchi, C., Tanaka, H., Saka, H., Oze, I., Tachibana, K., Nozaki, Y., & Sakakibara, H. (2018). Changes in self‐efficacy associated with success in quitting smoking in participants in Japanese smoking cessation therapy. International Journal of Nursing Practice,24(4), 126-147. [DOI:10.1111/ijn.12647] [PMID]
63. Vujanovic, A. A., Smith, L. J., Green, C., Lane, S. D., & Schmitz, J. M. (2020). Mindfulness as a predictor of cognitive-behavioral therapy outcomes in inner-city adults with posttraumatic stress and substance dependence. Addictive behaviors, 104(106283), 15-36. [DOI:10.1016/j.addbeh.2019.106283] [PMID] [PMCID]
64. Zegel, M., Rogers, A. H., Vujanovic, A. A., & Zvolensky, M. J. (2021). Alcohol use problems and opioid misuse and dependence among adults with chronic pain: The role of distress tolerance. Psychology of addictive behaviors, 35(1), 42-60. [DOI:10.1037/adb0000587] [PMID]
65. Zeidan, F., Johnson, S. K., Diamond, B. J., David, Z., & Goolkasian, P. (2010). Mindfulness meditation improves cognition: Evidence of brief mental training. Consciousness and cognition, 19(2), 597-605. [DOI:10.1016/j.concog.2010.03.014] [PMID]
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
