دوره 17، شماره 69 - ( 9-1402 )
جلد 17 شماره 69 صفحات 38-7 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
bakhshi Jeghnab G, Ashayeri T, Ahmadi Milasi M. Systematic Review and Meta-Synthesis of Research Studies Related to Factors Affecting Substance Use in Iran from
2002 to 2021. etiadpajohi 2023; 17 (69) :7-38
URL: http://etiadpajohi.ir/article-1-2858-fa.html
URL: http://etiadpajohi.ir/article-1-2858-fa.html
بخشی جغناب قدیر، عشایری طاها، احمدی میلاسی مرضیه. مرور نظام‌مند و فراترکیب پژوهش های مرتبط با عوامل موثر بر مصرف مواد مخدر در ایران بین سال 1381 تا 1400. فصلنامه علمی اعتيادپژوهي. 1402; 17 (69) :7-38
استادیار، گروه اجتماعی، پژوهشگاه علوم انتظامی و مطالعات اجتماعی فراجا، تهران، ایران
چکیده: (1560 مشاهده)
هدف: هدف پژوهش حاضر کشف الگوهای موثر بر مصرف مواد مخدر در ایران و ارائه راهکارهای مناسب بر پایه پژوهش های پیشین بود. روش: روش این پژوهش توصیفی (مرور نظام‌مند) و تحلیلی (کیفی و از نوع فراترکیب) بود. جستجوی سیستماتیک مقالات منتشر شده داخلی در یکی از پایگاه های اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، پایگاه بانک اطلاعات نشریات کشور، و غیره با هدف تعیین اسناد معتبر، موثق، و مرتبط در بازه زمانی سال 1381 تا 1400 صورت گرفت و 89 مقاله استخراج گردید که در گام بعدی بر اساس قواعد روش شناختی فراترکیب تعداد 58 مقاله مرتبط انتخاب گردید. ارزیابی کیفیت نتایج (روایی) از طریق مشورت با چند نفر خبره و ارزیابی پایایی با استفاده از شاخص کاپا صورت گرفت. یافته ها: نتایج توصیفی نشان داد که میانگین سنی شروع مصرف مواد مخدر در ایران در دوره نوجوانی و جوانی است. همچنین، اولین تجربه آشنایی با مواد مخدر از طریق بستگان و دوستان بوده و عواملی مانند خرده‌فرهنگ قومی، هنجارهای اجتماعی، عوامل زمینه ای-جمعیتی، عوامل فردی-روانی، ناکامی اجتماعی، رفتار پرخطر، هم‌نشینی افتراقی، اجتماعی شدن، سبک فراغتی، کنترل اجتماعی، برچسب اجتماعی، آنومی اجتماعی و اقتصادی، ضعف سیاستگذاری، و اختلال های ساختاری-کارکردی بر مصرف مواد مخدر تأثیرگذار بودند. به عبارت کلی، فراترکیب مذکور در قالب 6 مضمون سازنده و 19 مضمون پایه با کدهای اولیه احصایی مرتبط انجام گرفت. نتیجه گیری: شیوع مصرف مواد مخدر و تبدیل شدن آن به هنجار و اسلوب زیست، دارای پیچیدگی در شرایط علّی است و راهکارهای آن نیز بایستی مبتنی بر سیاست گذاری همهجانبه نگر و فراگیر در حوزه های مختلف از قبیل خانواده، اجتماع، اقتصاد، فرهنگ، و آموزش عمیق اجتماعی مرتبط با مسئله مذکور باشد.
فهرست منابع
1. ابراهیمی، قربانعلی (۱۳۹۵). مطالعه جامعه‌شناختی پایبندی به هنجارهای اجتماعی و عوامل مرتبط با آن (مطالعه ساکنان و گردشگران استان مازندران). فصلنامه بررسی مسائل اجتماعی ایران، 7(2)، 29-5.
2. احدی، رضا؛ محمدی، شهرام و طغرانگار، حسن (1401). عوامل اجتماعی مؤثر بر اعتیاد به مواد مخدر صنعتی (مطالعه موردی: شهر زنجان). مجله پژوهش‌های حقوقی، 21(49)، 318-343.
3. احمدی، حبیب و معینی، مهدی (1394). بررسی رابطه مهارت‌های اجتماعی و رفتارهای پرخطر جوانان (مطالعه موردی شهر شیراز). پژوهش‌های راهبردی مسائل اجتماعی ایران، 4(9)، 1-29.
4. احمدی، ساعد و رستمی، امیرمسعود (1396). روانشناسی اعتیاد بر اساس DSM-5. تهران: نشر علم.
5. اسدي، سيدمحمدرضا و پرزور، پرويز (1399). بررسي علل گرايش به مصرف مواد مخدر (اعتياد) در شهر اردبيل. فصلنامه اعتياد پژوهي، 14(56)، 169-198.
6. اسلمي، الهه؛ اميري¬راد، مليحه و موسوي، شکوفه (1399). اثربخشي درمان مبتني بر شفقت به خود بر كنترل خشم و خودكارآمدي زنان داراي همسر معتاد در شهر مشهد. روش¬ها و مدل¬هاي روان¬شناختی، 11(39)، 49-66.
7. افضلی، رسول؛ صرامی، حمید؛ رحمانی، حامد و رحمانی اصل، محمد (۱۳۹۶). ارزیابی میزان اثربخشی اقدامات رسانه‌ای در مبارزه با مواد مخدر در ایران. فصلنامه اعتیاد پژوهی، ۱۱(۴۲)، 9-30.
8. اکبری، یونس؛ سراج‌زاده، حسین؛ زمانی مقدم، مسعود و رشیدی، جمال (۱۳۹۴). عوامل اجتماعی مرتبط با مصرف مواد مخدر در بین دانشجویان (مطالعه موردی دانشجویان ۱۸- ۲۷ ساله دانشگاه خوارزمی). فصلنامه مطالعات راهبردی ورزش و جوانان، 15(32)، 207-221.
9. اکبریان، سعیدرضا و صادقی، محسن (1396). تحلیل عوامل مؤثر بر گرایش به اعتیاد در مناطق روستایی (موردمطالعه: دهستان رونیز). فصلنامه برنامه‌ریزی منطقه‌ای، 7(27)، 75-86.
10. آيتي، سعيد؛ امير احمدي، رحمت اله و اسماعيلي، عليرضا (1401). مطالعه¬ي تجربه¬ي زيسته¬ي جوانان با اختلال مصرف مواد در شهر بجنورد جهت دستيابي به يک مدل تبييني. فصلنامه اعتياد پژوهی، 16(65)، 333-354.
11. باقری، قادرزاده؛ افشون، اسفندیار؛ توفیقیان، عبدالرحمن؛ عباسی، علی؛ کامکار، علی؛ براتی، میهن و ملک‌زاده، جان¬محمد (۱۳۸۴). علل گرایش و روش‌های پیشگیری از استعمال مواد مخدر در استان کهگیلویه و بویراحمد. مجله ارمغان دانش، ۱۱(۴)، 25-47.
12. باقری، معصومه؛ نبوی، عبدالحسین؛ ملتفت، حسین و نقی پور، فاطمه (۱۳۸۹). بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر پدیده اعتیاد در شهر اهواز. جامعه‌شناسی کاربردی، ۲۱(۲)، 42-67.
13. براتی، مجید؛ وردی‌پور، حمید اله؛ معینی، بابک و فرهادی نسب، عبدالله (۱۳۸۹). اثربخشی آموزش مهارت جراتمندی در کاهش هنجارهای انتزاعی ترغیب‌کننده مصرف مواد مخدر در بین دانشجویان. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی همدان، ۱۸(۳)، 40-49.
14. برجاس، فرحناز؛ گواری، فاطمه؛ محمدعلی زاده، سکینه و حق‌دوست، اکبر (۱۳۹۱). بررسی نظرات معتادان بستری در مراکز ترک اعتیاد شهر کرمان در مورد عوامل مرتبط در گرایش به استفاده از مواد مخدر در سال ۸۷-۱۳۸۶. تحقیقات علوم رفتاری، ۹(۴)، 279-286.
15. برجعلی، احمد؛ برشان، ادیبه و درتاج، سمیه (۱۳۸۹). بررسی نقش ترتیب تولد و سبک دل‌بستگی در وابستگی به مواد مخدر. فصلنامه نظم و امنیت انتظامی، ۲(۳)، 48-65.
16. بشیریان، سعید؛ حیدرنیا، علیرضا؛ وردی پور، حمیداله و حاجی‌زاده، ابراهیم (۱۳۹۱). بررسی رابطه خودکنترلی با تمایل نوجوانان به مصرف مواد مخدر. مجله علمی دانشکده پرستاری و مامایی همدان، ۲۰(۱)، 45-53.
17. بوستانی، داریوش و خواجه دولت آباد، روح الله (1393). بازنمایی بسترهای تسهیل¬کننده مصرف مواد مخدر در دانشجویان (تحقیقی کیفی درباب دانشجویان مبتلا به اعتیاد در دانشگاه شهید باهنر کرمان). فصلنامه مطالعات اجتماعی ایران، 2(8)، 29-10.
18. بهروان، حسین؛ حمیدی، تکتم و شهریاری، ابوالقاسم (۱۳۹۴). تأثیر پایبندی دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد به هنجارهای دینی بر پیشگیری از گرایش به مصرف مواد مخدر. فرهنگ در دانشگاه اسلامی، ۵(۳)، 427-454.
19. پورشهباز، عباس و جزایری، علیرضا (۱۳۸۷). مزاج و منش در تاب‌آوری نوجوانان پسر شهر تهران در مصرف مواد مخدر. فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، ۷(۲۹)، 11-32.
20. پورشهباز، عباس؛ شاملو، سعید؛ جزایری، علیرضا و قاضی طباطبایی، محمود (۱۳۸۴). روابط ساختاری عوامل روان‌شناختی خطرزا و حفاظت¬کننده مصرف مواد مخدر در نوجوانان. فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، ۵(۱۹)، 31-54.
21. پورلیما، هرمزمحمد و محسنی تبریزی، علیرضا (۱۳۹۶). تبیین جامعه‌شناختی علل و عوامل مؤثر بر گرایش به رفتارهای پرخطر در محیط‌های روستایی استان گیلان. بررسی مسائل اجتماعی ایران، ۸(۲)، 191-207.
22. حیدری، ناصر؛ پورابراهیم، تقی؛ خدابخشی کولایی، آناهیتا و مصلی نژاد، لیلی (۱۳۹۱). رابطه سبک کنترل هیجانی و تاب‌آوری در برابر مصرف مواد مخدر در دانش¬آموزان پسر دبیرستانی. مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، 12(5)، 599-610.
23. رحمتی، محمدمهدی (۱۳۸۱). عوامل مؤثر در شروع مصرف مواد مخدر، با اشاره به وضعیت معتادان زن. فصلنامه اعتیاد پژوهی، ۱(۱)25-41.
24. رحمدل، منصور (۱۳۸۲). اعتیاد و سوءمصرف مواد مخدر در ایران: جرم‌زدایی یا جرم انگاری. فصلنامه رفاه اجتماعی، ۳(۹)، 203-242.
25. رستمی، میلاد (۱۴۰۰). مواد مخدر صنعتی (روان‌گردان‌ها) و پیامدهای منفی آن برای توسعه اجتماعی در ایران. پلیس مبارزه با مواد مخدر ناجا، مرکز تحقیقات کاربردی.
26. رضایی، علی‌محمد و صنوبری، محمد (۱۳۹۲). نگرش دانشجویان به مواد مخدر: نقش بازدارنده منع قانونی، ممانعت خانواده، عدم دسترسی به مواد و اعتماد به خود. فصلنامه اعتیاد پژوهی، ۷(۲۸)، 43-58.
27. ریتزر، جورج (۱۳۹۲). نظریه جامعه‌شناسی معاصر. ترجمه محسن ثلاثی. تهران: انتشارات علمی. (تاریخ انتشار به زبان اصلی، 1988)
28. سراج زاده، حسین و فیضی، ایرج (۱۳۸۶). مصرف مواد مخدر و مشروبات الکلی در بین دانشجویان دانشگاه‌های دولتی در سال تحصیلی ۱۳۸۲- ۱۳۸۱. فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، ۶(۲۵)، 85-110.
29. سراج زاده، سید حسین وعزیززاده، امید (1393). برساخت اجتماعی مصرف مواد مخدر و اعتیاد در شهرستان رودبار جنوب. بررسی مسائل اجتماعی ایران، 5(2)، 273-296.
30. سلیمی، علی و داوری، محمد (۱۳۸۸). جامعه‌شناسی کج‌روی. قم: پژوهشکده حوزه و دانشگاه.
31. شاطریان، محسن؛ منتی، رستم؛ کسانی، عزیز و منتی، والیه (۱۳۹۳). عوامل مرتبط با عود اعتیاد در بیماران مراجعه‌کننده به مراکز ترک اعتیاد شهر ایلام. مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی ایلام، ۲۲(۶)، 165-173.
32. شالچی، بهزاد؛ دادخواه، مهرناز و یاقوتی آذری، شهرام (۱۳۹۴). نقش عملکرد خانواده، شکاف بین نسلی و موقعیت اجتماعی- اقتصادی در تبیین اعتیاد پذیری جوانان. فصلنامه اعتیاد پژوهی، ۹(۳۴)، 37-52.
33. شیخ، محمود و کاشی، علی (۱۳۹۴). بررسی میزان شیوع مصرف مواد مخدر در دانش¬آموزان ایرانی و ویژگی‌های جمعیت شناختی مرتبط با الگوی مصرف این مواد. فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات راهبردی ورزش و جوانان، ۱۴(۳۰)، 1-21.
34. صالحی امیری، رضا و عبدالملکی، حسین (۱۳۹۳). رهیافتی آسیب‌شناختی به راهبردهای فرهنگی پیشگیری از اعتیاد در ایران، از سیاستگذاری تا عملیاتی سازی. فصلنامه راهبرد اجتماعی فرهنگی، ۴(۱۳)، ۱۳۲- ۱۰۱.
35. صدیق سروستانی، رحمت‌اله و قادری، صلاح‌الدین (۱۳۸۸). هنجارهای تسهیل‌کننده مصرف مواد مخدر (تریاک و نظایر آن) در میان خرده‌فرهنگ‌های قومی در ایران. فصلنامه دانش انتظامی، ۱۰(۲)، 81-109.
36. صفری شالی، رضا و عشایری، طاها (۱۳۹۸). بررسی علل دسترسی آسان به مواد مخدر و روان‌گردان در سطح استان اصفهان. ریاست جمهوری، ستاد مبارزه با مواد مخدر، دفتر تحقیقات و آموزش.
37. طاووسی، محمود؛ حیدرنیا، علیرضا؛ منتظری، علی؛ طارمیان، فرهاد و احمدی، مهدی (۱۳۸۹). تأثیر مداخله آموزشی نظریه محور در پیشگیری از سوءمصرف مواد مخدر در نوجوانان. فصلنامه اعتیاد پژوهشی، ۹(۱۴)، 91-99.
38. عزیزی، جلیل (۱۳۸۷). فقر اقتصادی و سوءمصرف مواد مخدر و مشروبات الکی در بین جوانان شهر تهران و شمیرانات. فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، ۷(۲۹)، 71-90.
39. عطادخت، اکبر و پرزور، پرویز (1395). نقش میزان پایبندی دانشجویان به سبک زندگی اسلامی در پیش¬بینی میزان گرایش آنها به اعتیاد. فصلنامه اعتيادپژوهي، ۱۰(۳۷)، 11-26.
40. غلامی کوتنایی، کوروش و قربان‌نژاد شهرودی، یدالله (۱۳۹۳). بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی خانواده بر اعتیاد جوانان (شهر قائم‌شهر). دو فصلنامه پژوهش‌های جامعه‌شناسی معاصر، ۲(۴)، 115-139.
41. فرجی‌ها، محمد و الله‌وردی، فرهاد (۱۳۹۳). رویکرد جرم‌شناسی فرهنگی به تغییر الگوی مصرف مواد مخدر در میان جوانان. آموزه‌های حقوق کیفری، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، 11(79)، 83-106.
42. فروتنی، محمدرضا و رضائیان، محسن (۱۳۸۴). شناخت و سوءمصرف مواد مخدر در بین دانشجویان شهرستان لارستان. فصلنامه پرستاری ایران، ۱۸(۴۳)، 21-29.
43. فروع الدین عدل، اکبر؛ صدرالسادات، جلال؛ بیگلریان، اکبر و جوادی یگانه، محمدرضا (۱۳۸۳). تأثیر هم‌نشینی و معاشرت با گروه هنجارشکن و گرایش جوانان به اعتیاد. فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، ۴(۱۵)، 319-332.
44. فیضی، حسین؛ ویسی رایگانی، علی‌اکبر؛ عبدی، علیرضا؛ شاکری، جلال و مردوخی، مهدی (۱۳۹۴). علل گرایش به مصرف مواد از دیدگاه مراجعه‌کنندگان به مراکز ترک اعتیاد استان کرمانشاه. نشریه پژوهش توان‌بخشی در پرستاری، ۲(۲)، 47-56.
45. قادری، صلاح‌الدین و محسنی تبریزی، علیرضا (۱۳۸۹). مطالعه‌ای کیفی در شناخت هنجارهای تسهیل‌کننده مصرف مواد اعتیادآور در میان خرده‌فرهنگ‌های قومی ایران. مجله بررسی مسائل اجتماعی ایران، ۱(۴)، 36-54.
46. قربانی، ابراهیم (1394). مروری بر متغیرهای گرایش زنان به سوءمصرف مواد مخدر و پیامدهای آن. سلامت اجتماعی و اعتیاد، 2(7)، 151-175.
47. قنبری، علی و ربیعی، کامران (۱۳۹۳). سبب‌شناسی تغییرات الگوی مصرف مواد مخدر در میان شهروندان جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه راهبرد اجتماعی فرهنگی، ۴(۱۵)، 243-269.
48. کاظمی، یحیی و نیک منش، زهرا (1388). رابطه دینداری، خویشتن داری و اعتیاد. طلوع بهداشت. سومین کنگره سراسری رفتارهای پرخطر.
49. کتابی، صمیمه؛ ماهر، فرهاد و برجعلی، احمد (۱۳۸۷). بررسی نیمرخ شخصیتی معتادان به مواد مخدر با استفاده از دو نظام شخصیتی کلونینجر و آیزنگ. فصلنامه اعتیاد پژوهی، ۲(۷)، 45-54.
50. کجباف، محمدباقر و رحیمی، فاطمه (۱۳۹۰). مقایسه انگیزه‌های فردی/اجتماعی و سرمایه اجتماعی معتادان در گروه‌های درمانی شهر اصفهان. مجله رویکردهای نوین آموزشی، ۶(۱)، 125-148.
51. کیا، علی‌اصغر و حسین‌پور، جعفر (۱۳۸۶). بررسی نحوه نگرش رسانه‌ها به اعتیاد. فصلنامه دانش انتظامی، ۹(۱)، 29-57.
52. گرجی گرسامی، علی؛ سیاه چشم، مهری؛ موسوی بیجاری، سید جعفر و سیف، قدرت الله (1397). بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و مشارکت شهروندان در پیشگیری از اعتیاد. فصلنامه علمی پیشگیری از جرم، 13(46)، 81-103.
53. گروسی، سعیده، و محمدی دولت آباد، خدیجه (1390). تبیین تجربه زیسته زنان وابسته به مواد مخدر از پدیده اعتیاد. زن و جامعه (جامعه شناسی زنان)، 2(5)، 74-55.
54. محمدخانی، شهرام؛ یگانه، طیبه و کریم پور، کبری (۱۳۹۴). نقش جهت‌گیری‌های مذهبی و خودمهارگری در پیش‌بینی آمادگی اعتیاد به مواد مخدر. مجله سلامت و مراقبت، ۱۷(۳)، 248-259.
55. محمدی، شهناز؛ جعفری، حسن؛ محمدی، مهناز و رضایی، کاوه (۱۳۹۱). بررسی رابطه عمل به باورهای دینی و میزان گرایش به اعتیاد. فرهنگ در دانشگاه اسلامی، ۲(۳)، 425-444.
56. محمدی، محمدعلی و شیانی، ملیحه (۱۳۸۶). عوامل راهبردی پیشگیری از سوءمصرف مواد مخدر: برنامه مدرسه محور. فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، ۶(۲۵)، 59-84.
57. مداح، لیلی؛ مداحی، محمدابراهیم؛ احدی، حسن؛ خلعتبری، جواد و بلیاد، محمدرضا (۱۳۹۷). بررسی اثربخشی برنامه پیشگیری از عود سوءمصرف مواد مخدر مبتنی بر ذهن¬آگاهی بر بهزیستی روان‌شناختی و کاهش عود سوءمصرف مواد. فصلنامه راهبرد فرهنگی- اجتماعی، ۷ (۲۹)، 73-92.
58. مقدم، محمد حسین (1401). کندوکاوی در بسترهای خانوادگی و پیامدهای پدیده اعتیاد در بین مردان در شهر اهواز. فصلنامه اعتیاد پژوهی، 16(66)، 145-170.
59. منصوریان، مرتضی؛ عبادی، فرید و رستگاری مهر، بابک (۱۳۹۴). عوامل فردی محیطی مساعدکننده گرایش به مصرف مواد مخدر از دیدگاه معتادان شهر اهواز، یک تحقیق کیفی. نشریه پژوهشکده علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی، ۱۵(۳)، 281-291.
60. مومبینی، محمدعلی؛ حسین¬زاده، علی حسین و مومبینی، آزیتا (۱۳۹۸). بررسی عوامل اجتماعی- فرهنگی مؤثر بر گرایش به مصرف مواد مخدر بر مبنای رویکرد کج‌رفتاری (موردمطالعه: جوانان شهر اهواز). فصلنامه توسعه اجتماعی (توسعه انسانی سابق)، ۱۳(۳)، 228 - 197.
61. مهدویان‌فر، مسعود؛ مسعود نیا، حسین و یزدانی زازرانی، محمدرضا (1397). بررسی علل ناکارآمدی سیاستگذاری ایران در پیشگیری اولیه از سوءمصرف مواد مخدر. سیاست¬گذاری عمومی، 5(4)، 113-131.
62. مهدویان¬فر، مسعود؛ مسعودنیا، حسین و یزدانی زازرانی، محمد رضا (۱۳۹۹). آسیب‌شناسی سیاستگذاری جمهوری اسلامی ایران در پیشگیری اولیه از اعتیاد. فصلنامه مجلس و راهبرد، ۲۷(۱۰۲)، ۴۰۷- ۳۸۵.
63. میرزاخانی، فهیمه و خدادادی سنگده، جواد (1395). عوامل روان¬شناختی مستعدکننده اعتیاد در زنان: یک تحقیق کیفی. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران (نامه دانشگاه)، 26(145)، 332-344.
64. میرفردی، اصغر و شهریاری، مرضیه (1396) مطالعه قوم نگارانه هنجارها و توصیه‌های عامیانه تشویق‌کننده مصرف مواد مخدر (موردمطالعه: قوم عرب شهرستان اهواز). فصلنامه اعتیاد پژوهشی، 11(43)، 105-125.
65. میرکمالی، محمد؛ خورشیدی، عباس و سلمانی قهبازی، احمد (۱۳۸۷). عوامل مؤثر بر گرایش دانش¬آموزان پسر دوره پیش‌دانشگاهی به مواد مخدر از دیدگاه آنان، مجریان قانون و متخصصان تعلیم و تربیت. فصلنامه پژوهش در نظام‌های آموزشی، ۲(۴)، 19-34.
66. ویلیامز، فرانک (۱۳۸۳). نظریه‌های جرم‌شناسی. ترجمه حمیدرضا ملک محمدی. تهران: نشر میزان. (تاریخ انتشار به زبان اصلی، 2000).
67. وینفری، توماس ال (1388). نظریه‌های جرم‌شناسی. ترجمه سیدرضا افتخاری، تهران: مرندیز. (تاریخ انتشار به زبان اصلی، 2002).
68. هیوز، مایکل و کرولر کرولین‌جی (1396). مبانی جامعه‌شناسی. ترجمه: مهرداد هوشمند، غلامرضا رشیدی، علی محمد حاضری. تهران: انتشارت سمت. (تاریخ انتشار به زبان اصلی، 1999).
69. یاوری، سمیرا؛ نوری، ربابه و حسن آبادی، حمیدرضا (1394). مدل ساختاری مصرف مواد در دانشجویان: نقش معنویت، الگوگیری اجتماعی و نگرش به مواد. فصلنامه اعتيادپژوهي، ۹(۳۳)، 145-164.
70. Albal, E., & Buzlu, S. (2021). The effect of maladaptive schemas and psychological flexibility approaches on the addiction severity of drug addicts. Archives of psychiatric nursing, 35(6), 617-624. [DOI:10.1016/j.apnu.2021.09.001] [PMID]
71. Bachman, J. G., Johnson, L. D., & O'Malley, P. M. (1998). Explaining recent increases in students' marijuana use: impacts of perceived risks and disapproval, 1976 through 1996. American journal of public health, 88(6), 887-892. [DOI:10.2105/AJPH.88.6.887] [PMID] []
72. Bruijnen, C. J., Dijkstra, B. A., Walvoort, S. J., Markus, W., VanDerNagel, J. E., Kessels, R. P., & De Jong, C. A. (2019). Prevalence of cognitive impairment in patients with substance use disorder. Drug and Alcohol Review, 38(4), 435-442. [DOI:10.1111/dar.12922] [PMID] []
73. Jones, C. M., & McCance-Katz, E. F. (2019). Co-occurring substance use and mental disorders among adults with opioid use disorder. Drug and Alcohol Dependence, 197, 78-82. [DOI:10.1016/j.drugalcdep.2018.12.030] [PMID]
74. Nwagu, E. N., Dibia, S. I., & Odo, A. N. (2020). Community readiness for drug abuse prevention in two rural communities in Enugu State, Nigeria. SAGE Open Nursing, 6, 1-10. [DOI:10.1177/2377960820963758] [PMID] []
75. Riesel, A., Klawohn, J., Grützmann, R., Kaufmann, C., Heinzel, S., Bey, K., ... & Kathmann, N. (2019). Error-related brain activity as a transdiagnostic endophenotype for obsessive-compulsive disorder, anxiety and substance use disorder. Psychological medicine, 49(7), 1207-1217. [DOI:10.1017/S0033291719000199] [PMID] []
76. Sandelowski, M., & Barroso, J. (2007). Handbook for Synthesizing Qualitative Research. New York: Springer.
77. Wright, S. N., & Little, A. R. (2020). NIDA vision for big data science to understand the biological underpinnings of substance use disorders. Neuropsychopharmacology: Official Publication of the American College of Neuropsychopharmacology. [DOI:10.1038/s41386-020-00850-1] [PMID] []
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
