هدف: پایداری در درمان به معنی دورههای طولانیمدت و بدون لغزش در مصرف مواد مخدر میباشد و میزان مقاومت و پایداری فرد را در برابر مصائب و مشکلات ناشی از رفع وابستگی به مواد نشان میدهد. هدف از این پژوهش بررسی تطبیقی نقش جهتگیریهای دینی و معنوی در ترک پایدار مواد مخدر در منطقه کاشان میباشد. روش: این پژوهش یک مطالعه تطبیقی- تلفیقی و به لحاظ هدف، کاربردی است. جامعه آماری در بخش کیفی شامل سه گروه متخصصین درمانی و پژوهشگران اعتیاد، افراد موفق به ترک اعتیاد و خانوادههای این افراد بوده و در بخش کمّی شامل بهبودیافتگان و بیماران اعتیاد در سال 1397 در شهر کاشان میباشد. با استفاده از روشهای نمونهگیری هدفمند و طبقهای تصادفی، 31 نفر در بخش کیفی و 343 نفر در بخش کمّی بهعنوان نمونه انتخاب شدند. مصاحبه نیمهمتمرکز و ترکیبی از پرسش نامه های استاندارد پارگامنت، آلپورت و مقیاسهای محقق ساخته استفاده شد. داده ها با استفاده از نرمافزارهای اس پی اس اس، لیزرل و MAXQDA مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج در حوزه ترک پایدار نشان داد جهتگیریهای دینی و معنوی بیماران در سه حوزه، فرایند درمان پایای اعتیاد را متأثر میسازند. حوزه کارکردهای دینی/درمانی (تحرک و انگیزهبخشی درمانی، نیل به آرامش روان، نفی خودمحوری، ادراک جریان یابی معنوی زندگی، تغییر منبع تأیید ارزشی، خودکنترلی درمانی)، حوزه الزامات دینی/درمانی (تحدید مشارکت مناسکی جمعی، پرهیز از مناسک گرایی دینی) و ابزار پاکی (گروهدرمانی دینی). در بعد تحلیلی، مدلسازی معادلات ساختاری نشان داد تأثیر جهتگیری دینی و معنوی بر ترک پایدار مواد مخدر مستقیم و نسبتاً قوی است. شاخصهای برازش مدل نشان داد دادههای جمعآوری شده به خوبی مدل مفهومی را مورد حمایت قرار میدهند. نتیجهگیری: جهتگیریهای دینی و مذهبی قوی با ارتقاء سلامت معنوی فرد به کاهش مشکلات روحی و روانی و مقابله مفیدتر کمک کرده و سبب میشوند که فرد توان بالاتری برای باقی ماندن در فرایند ترک اعتیاد داشته باشد و از تزلزل و لغزش به سمت اعتیاد جلوگیری به عمل میآورد.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1397/7/9 | پذیرش: 1398/2/6 | انتشار: 1398/2/21