| تاریخ ارسال: 1397/9/12 |
بسمه تعالی
سخن اولزندگی در دنیای آشوبناک جهان معاصر و مدرنیسم، با چهار مؤلفه «بیثباتی، غیر قطعی بودن، پیچیدگی و ابهام» همراه شده که نتایج آن را میتوان در تغییر سبک زندگی و ارزشهای اجتماعی، افزایش فردگراییِ خودخواهانه، بروز لذت جویی افراطی و آنی، گسست بین نسلی، تضعیف ارزشهای سنتی و باورهای اخلاقی، رشد اختلالات روان، بحران هویت، ضعف عدالت در توزیع مناسب منابع، ناکارآمدی خرده نظام های اقتصادی ـ فرهنگی و اجتماعی، حاشیه نشینی و اختلال در کارکرد خانواده، مشاهده نمود به طوری که عوامل بر شمرده ، مُولّد فضای شکننده اجتماعی و در نتیجه زمینه ساز گسترش شیوع مصرف مواد و اعتیاد در جوامع شده اند.
علیرغم 109 سال مبارزه با مواد مخدر و روانگردانها در سطح جامعه جهانی، باید اذعان نمود که این تهدید استراتژیک، چند وجهی، چند سببی و سیستماتیک ، به عنوان بزرگترین شوک هزاره سوم، یک ستیز دائمی بلند مدت و نوع جدید بردگی در دنیای مدرن، مهمترین مانع رشد و توسعه پایدار و پیشرفت انسانی در جوامع شده به گونهای که از یک سو تحت تاثیر رشد فزاینده عرضه و الگوهای بینالمللی تولید، ترانزیت و توزیع مواد قرار داشته و از سوی دیگر تحت تاثیر رشد فزاینده تقاضا و میل به مصرف ناشی از ضعف ساختارها در ابعاد مختلف در سطح جوامع، زمینه را برای قتل عام سرمایه های انسانی به عنوان محور توسعه پایدار و همچنین کسب سود غیرقانونی فراهم نموده است.
جمهوری اسلامی ایران به عنوان بزرگترین قربانی نارکوتروریسم و پرچمدار مبارزه با قاچاق مواد مخدر و روانگردان ها و تروریسم در جامعه جهانی، موضوع اعتیاد و مواد مخدر را به عنوان اولین اولویت در آسیب های اجتماعی کشور محسوب نموده و در این راستا علیرغم حجم تهدیدات وسیع و گوناگون، توانسته است ضمن کسب موفقیتهای روزافزون در ابعاد مختلف، خدمات شایان و قابل توجهی را به مرحله اقدام و عمل رساند که به اختصار به برخی از موارد آن اشاره خواهد شد:
- تغییر پارادایم امر مبارزه از دولت محوری به مشارکت های مردمی از طریق اجتماعی شدن و مداخله موثر و مستمر سازمانهای غیر دولتی و جامعه مدنی در عرصه کنترل و نظارت بر ناهنجاریهای اجتماعی از جمله اعتیاد، به گونهای که در حال حاضر تعداد قابل توجهی از سازمان های مردم نهاد در ابعاد مختلف پیشگیری، درمان، زیانکاهی و صیانت اجتماعی از بهبودیافتگان مواد، فعالیت مستمر و موثر در کشور نموده و در این راستا شاهد شکلگیری اقدامات مناسب برای مهار و کنترل مصرف مواد و اعتیاد هستیم.
- با توجه به اینکه اعتیاد، قلب توسعه پایدار یعنی سرمایه انسانی اعم از نوجوانان و جوانان، شاغلین، افراد تحصیل کرده و بانوان را مورد هدف قرار داده است لذا به منظور ارتقاء توانمندیهای روانی و اجتماعی نوجوانان و همچنین نهاد خانواده ، به عنوان هسته اصلی جامعه، با اجرای طرح ملی توانمندسازی و زیر چتر قراردادن جمعیت قابل توجهی از والدین و فرزندان آنان، اقدامات زیر بنایی برای ایمن سازی و مصونیت بخشیدن اقشار مختلف بر شمرده، در سطح کشورمان در حال شکل گیری است.
- اجرای طرح آموزش پیشگیری اولیه از اعتیاد در محیطهای کارگری و صنعتی کشور ایران ، ضمن افزایش نرخ سطح پوشش کارگران زیر چتر برنامههای توانمندسازی، به دنبال آن است که زمینه را برای کاهش بروز مصرف مواد فراهم نماید.
- جریان سازی و تقویت مداخلات موثر اطلاعرسانی، آموزش مهارتهای زندگی، آموزش مدل زندگی سالم، توسعه فعالیتهای جایگزین، توسعه معنویت و دینداری، تقویت خدمات مشاوره ویژه دانشآموزان دختر و پسر مدارس و همچنین دانشجویان دختر و پسر مشغول تحصیل در دانشگاهها، ضمن افزایش گستره خدمات پیشگیری، به دنبال کنترل شیوع مصرف مواد در نوجوانان و جوانان کشور می باشد.
- تقویت مرزهای دانش اعتیاد با تاکید بر فرهنگ بومی در عرصه کاهش تقاضا با مشارکت نخبگان، اندیشمندان و جوانان متخصص دانشگاهی کشور، ضمن علمی شدن روند امر مبارزه نرم افزاری، موجبات ضربه پذیری سیستم هوشمند اعتیاد و مواد مخدر را فراهم نموده است.
- افزایش سرمایه گذاری جدی در عرصه کاهش تقاضای مواد از سوی دولت و نیز بخش خصوصی، زمینه را برای تقویت، پایداری و استمرار برنامهها، فراهم نموده است. به گونهای که شاهد تغییر الگوی مصرف مواد به ویژه کاهش چشمگیر مصرف ماده محرک شیشه (ATS) در کشور هستیم.
- با عنایت به جذابیت اقتصادی مواد مخدر و قرار گرفتن آن به عنوان موتور محرک سوداگران برای رشد فزاینده عرضه و گسترش تقاضای مواد، اقدامات قابل توجهی در ضربه زدن به بنیانهای اقتصادی قاچاقچیان از سوی متولیان امر، صورت پذیرفته به گونهای که با رصد فرآیند مالی، شناسایی اموال، توقیف و مصادره آنها، میلیاردها دلار به سیستم مالی قاچاقچیان خسارت وارد شده است.
- جلوگیری از ورود و انتقال مواد مخدر به عمق شهرها با تمرکز حدود 70 درصدی کشفیات مواد مخدر در مناطق مرزی شرق و حاشیه شرق کشور ایران ، از جمله توفیقات قابل توجه در کاهش عرضه بوده که نیازمند استمرار است.
- توجه جدی به خدمات کاهش تقاضا ویژه بانوان، از دیگر اقدامات موثر برای تحکیم جایگاه زنان در برنامه ها و نقش آنان در روند توسعه کشور می باشد .
ـ مبارزه همه جانبه با مواد مخدر و روان گردان ها از طریق کاهش عرضه و کاهش تقاضا و مدیریت مصرف با هدف کاهش سالیانه 5 درصد اعتیاد طی سالهای 1396-1400 و رسیدن به کاهش 25 درصد اعتیاد تا پایان برنامه ششم توسعه کشور در سال 1400 .
ـ تدوین و تصویب طرح ملی مبارزه همه جانبه با مواد مخدر و روانگردانها و پیشسازها با رویکرد اجتماعی به عنوان نقشه راه مبارزه، حاوی برنامه های اقدام ، فعالیتها و پروژههای اجرایی و تبیین سطوح انتظار و ابلاغ آن به کلیه وزارتخانهها و سازمانهای کشور به منظور اجرای آن در طول برنامه ششم توسعه کشور (1396-1400).
علیرغم موارد فوق، نیازمند تحقق مراتب زیر می باشیم:
الف ) لزوم واکاوی روشها به منظور دستیابی به رویکردهای خلاقانه و دراز مدت و ارتقاء سطح آمادگی دولت و آحاد جامعه در مواجهه با آسیب های اجتماعی به ویژه اعتیاد .
ب ) ضرورت دستیابی به روشهای آموزش پیشرفته و موثر در عرصه پیشگیری اولیه از اعتیاد برای طبقات مختلف جامعه نظیر نوجوانان، جوانان و بانوان، به منظور کاهش نرخ بروز مصرف مواد و اعتیاد.
ج ) ضرورت مداخلات ویژه در عرصه های پیشگیری ، درمان و زیان کاهی در گلوگاه های موثر در شیوع اعتیاد نظیر کودکان بازمانده از تحصیل- نوجوانان دارای اختلال شخصیت- افراد حاشیه نشین - فرزندان دارای والد معتاد- فرزندان خانواده های طلاق و فرزندان زندانیان جرائم مواد مخدر.
د ) لزوم برنامهریزی برای افزایش دسترسی آسان به خدمات درمان، بازتوانی و کاهش آسیب در سطح جامعه.
هـ ) لزوم تسریع در تدوین پروتکلهای درمانی برای مصرف کنندگان مواد روانگردان جدید (NPS).
و ) ضرورت ارتقاء توان علمی- تخصصی نیروهای مبارزه کننده، در خصوص مواد روان گردان جدید (NPS).
ز ) لزوم ارتقاء دانش روشهای پولشویی درآمدهای غیرقانونی حاصل از قاچاق مواد مخدرو شیوههای مقابله با آن با بهرهگیری از تجارب و دانش سایر کشورها.
ح ) توجه جدی به منظور مبارزه با جرائم سایبری مواد مخدر و روان گردان ها.
ط ) تلاش برای عدم دسترسی آسان به مواد مخدر در سطح جامعه.
ی ) لزوم توجه به اصلاح ساختارهای فرهنگی ـ اجتماعی و اقتصادی جامعه به منظور پیشگیری از توسعه آسیب های اجتماعی.
ط ) ضرورت تربیت نیروی انسانی کارآمد و خلاق در عرصه کاهش تقاضای مواد در کانون های هدف جامعه.
ک ) لزوم توسعه پژوهش های علمی به منظور سنجش میزان اثربخشی برنامه ها، شناخت فرصت ها و ظرفیت سازی به منظور رقابت فعالانه ، موثر و مستمر با سیستم پویا، هوشمند، فعال و داینامیک مواد مخدر و روان گردانها.
بدیهی است دست یابی به موارد برشمرده، نیازمند مداخله جدی تر دانشگاه ها و مراکز علمی در سطح کشور بوده که امید می رود شاهد تحرک وسیع از سوی اندیشمندان، نخبگبان و پژوهشگران کشور برای تولید علم سازمان یافته در عرصه مبارزه نرم افزاری و سخت افزاری با مواد مخدر و روان گردان ها باشیم.
حمید صرّامی
مدیر کل دفتر تحقیقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر ریاست جمهوری
مدیر کل دفتر تحقیقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر ریاست جمهوری
دفعات مشاهده: 13296 بار |
دفعات چاپ: 365 بار |
دفعات ارسال به دیگران: 0 بار |
0 نظر
