دوره 17، شماره 68 - ( 6-1402 )
جلد 17 شماره 68 صفحات 94-69 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Alahdadi N, Mirzaei E, Salimipour N. Qualitative Analysis of the Substrates of Tendency to Substance Use. etiadpajohi 2023; 17 (68) :69-94
URL: http://etiadpajohi.ir/article-1-2903-fa.html
URL: http://etiadpajohi.ir/article-1-2903-fa.html
اله دادی نورالدین، میرزایی ابراهیم، سلیمی پور ندا. واکاوی کیفی بسترهای گرایش به مصرف مواد مخدر. فصلنامه علمی اعتيادپژوهي. 1402; 17 (68) :69-94
استادیار، گروه جامعه شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
چکیده: (1749 مشاهده)
هدف: هدف پژوهش حاضر واکاوی و کشف نظام معنایی بسترهای گرایش به مواد مخدر در بین دانش آموزان مقطع متوسطه در استان خوزستان بود. روش: این پژوهش کیفی و از نوع نظریه گراندد تئوری بود. جامعه آماری پژوهش شامل دانش آموزان مقطع متوسطه خوزستان بود که در سال 1401 به مراکز درمان اعتیاد ویژه دانش آموزان در خوزستان مراجعه نمودند و از بین آن ها 15 نفر با روش نمونه گیری هدفمند به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. برای جمع آوری دادهها از مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته استفاده شد. از روش تحلیل مضمون در سه سطح مضمون های پایه (کدها و نکات کلیدی موجود در متن)، سازمان دهنده (مقولات به دست آمده از ترکیب و تلخیص مضمون های پایه) و فراگیر (مضمون های عالی دربرگیرنده ی اصول حاکم بر متن به عنوان یک کل) جهت تجزیه و تحلیل مصاحبه ها استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بسترهای تعیینکننده و مؤثر بر گرایش به مصرف مواد مخدر شامل تأثیرپذیری و یادگیری از اعضای خانواده، تنش و از هم گسیختگی خانوادگی، ناخوشی و انزوا، نارسایی و کاستی های آموزشگاه، نابسامانی تعاملی در بین دانش آموزان، فقر و تنگنای اقتصادی، یادگیری و تأثیرپذیری منفی از شبکه دوستی همسالان، خوش کامی موقتی و کلافگی روانی بودند. بر اساس یافته های پژوهش می توان گفت گرایش به مصرف مواد مخدر دانش آموزان ریشه در عوامل زیست اجتماعی فقر بنیاد، زیست اقتصادی فقر بنیاد و زیست روانی فقر بنیاد دارد که هر سه آنها در یک فرایند دیالکتیکی و چرخه گونه، باعث هم افزایی منفی در راستای سوق دادن افراد به سمت مصرف مواد مخدر می شوند. نتیجه گیری: براساس نتایج پژوهش حاضر، توجه به سیاست سازی های پیشگیرانه و مداخله محور اجتماعی، رفاهی و آموزشی ضروری است. برنامه ریزی ها و سیاست گذاری رفاهی، اجتماعی و آموزشی می تواند بستر قابلیتی و توانمندسازی را برای خانواده های آسیب پذیر فراهم نمایند. از طرف دیگر، با کمک نظام آموزشی مهارت محور تعاملی، تربیتی و اجتماع محور می توان از کانون مدرسه به عنوان نهادی اثرگذار و کارآمد در راستای سلامت بخشیدن به دانش آموزان آسیب پذیر و کاهش گرایش به مصرف مواد مخدر استفاده کرد.
فهرست منابع
1. آهنگ، فرحناز؛ ایمانی، عبدالمجید و یعقوبی، نورمحمد (1400). کاوش پیشایندها و پسایندهای مبارزه اجتماع محور با مواد مخدر: رویکردی آمیخته. فصلنامه علمی اعتیاد پژوهی، 15(60 )، 33-66.
2. حسینی، محمدرضا (1400). شناسایی بسترهای گرایش به اعتیاد در استان لرستان (با تأکید بر رویکرد سنخ‌شناسی کیفی). مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، 10(4)، 1149-1179.
3. سلیمانی، اسماعیل؛ کاظم‌زاده، نگین؛ حسینی، کتایون و اسکندرپور، بهروز (1400). عوامل مؤثر در گرایش زنان به اعتیاد در استان آذرباییجان غربی و ارائه راهکار. فصلنامه علمی اعتیادپژوهی، 15(62)، 27-44.
4. شیخ‌الاسلامی، علی و نوروزی فیروز، الهه (1402). تأثیر توانمندسازی روانی و اجتماعی بر تحمل آشفتگی دانش‌آموزان با آمادگی به اعتیاد. فصلنامه علمی اعتیادپژوهی، 17(67)، 7-24.
5. صادقی فسایی، سهیلا و جهاندار، زینب (1399). واکاوی علل و پیامدهای اعتیاد زنان: یک مطالعه کیفی. پژوهش‌های انتظامی - اجتماعی زنان و خانواده، 8(1)، 24-43.
6. صداقت، حمید؛ احمدی، سیروس؛ مختاری، مریم و صرامی فروشانی، حمید (1402). رابطه شاخص‌های توسعه اقتصادی و اجتماعی و مرگ و میر ناشی از مصرف مواد مخدر در ایران دوره 1399-1370 یک تحلیل سری زمانی. فصلنامه علمی اعتیادپژوهی، 17(67)، 329-354.
7. علیوردی نیا، اکبر(1388). اثربخشی برنامه‌های معتادان گمنام در نگرش معتادان به مواد مخدر. مجله مطالعات اجتماعی ایران، 3(3)، 9-17.
8. غلامی آبیز، محسن؛ عنایت، حلیمه و احمدی، حبیب (1401). کاوش کیفی بسترها و پیامدهای اعتیاد زنان خراسان جنوبی. فصلنامه زن و جامعه، 12(2)، 91-105.
9. فولادیان، مجید و محمدی، مهلا (1402). مقایسه عوامل مرتبط با بازگشت به اعتیاد در بین دو گروه افراد با ترک قطعی و عود مجدد به مصرف مواد مخدر. فصلنامه علمی اعتیادپژوهی، 17(67)، 355-377.
10. قادری، صلاح‌الدین (1397). نگاهی سیاستگذارانه به مسئله مواد اعتیادآور و مواجهه با آن در ایران و استان تهران. مجموعه مقالات آسیب‌های اجتماعی استان تهران، شورای اجتماعی وزارت کشور، تهران: پژوهشکده فرهنگ، هنر و ارتباطات وزارت ارشاد.
11. قلی‌زاده، مظفر؛ احمدی، لادن و قلی‌زاد، زیبا (1397). رابطه علی دلبستگی ناایمن و هوش اخلاقی با آمادگی به اعتیاد با میانجی‌گری هیجان‌خواهی در دانش‌آموزان پسر. فصلنامه اعتیادپژوهی، 12(45)، 280-265.
12. قیصری، زهرا؛ صاحبدل، حسین و ابراهیم‌پور، مجید (1400). مطالعه کیفی عوامل زمینه‌ساز خانوادگی و آموزشگاهی رفتار پرخطر مصرف مواد در دانش‌آموزان. فصلنامه علمی اعتیادپژوهی، 15(62)، 225-244.
13. مقدم، محمدحسین (1401). کندکاوی در بسترهای خانوادگی و پیامدهای پدیده اعتیاد در بین مردان در شهر اهواز. فصلنامه علمی اعتیادپژوهی، 16(66)، 170-145.
14. ممیز، احمدرضا؛ گلشنی، علیرضا و طالبیان، محمد حسن (1400). نقش سیاستگذاری آموزشی در تغییر آگاهی و نگرش (درک خطر) نوجوانان و جوانان در پیشگیری از اعتیاد به مواد مخدر. فصلنامه علمی اعتیادپژوهی، 15(61)، 119-144.
15. ونکی شلمزاری، احمدرضا و ابراهیمی، احمد (1398). بررسی تمایل افراد جامعه به پرداخت برای کاهش آسیب‌های اجتماعی (مطالعه موردی اعتیاد به مواد مخدر در شهر عسلویه). فصلنامه علمی تخصصی دانش انتظامی بوشهر، 10(36)، 78-98.
16. Aas, C. F., Vold, J. H., Gjestad, R., Skurtveit, S., Lim, A. G., Gjerde, K. V., ... & Fadnes, L. T. (2021). Substance use and symptoms of mental health disorders: a prospective cohort of patients with severe substance use disorders in Norway. Substance abuse treatment, prevention, and policy, 16, 1-10. [DOI:10.1186/s13011-021-00354-1] [PMID] [PMCID]
17. Alsuwaidi, H. M. (2019). Understanding the barriers to integration to society, recovering patient from addiction face: Qualitative study in UAE (Doctoral dissertation, Harvard University).
18. Amoateng, A. Y., & Bahr, S. J. (1986). Religion, family, and adolescent drug use. Sociological perspectives, 29(1), 53-76. [DOI:10.2307/1388942]
19. Brosnan, T., Kolubinski, D. C., & Spada, M. M. (2020). Parenting styles and metacognitions as predictors of cannabis use. Addictive behaviors reports, 11, 100259. [DOI:10.1016/j.abrep.2020.100259] [PMID] [PMCID]
20. Buckley, C., Ye, Y., Kerr, W. C., Mulia, N., Puka, K., Rehm, J., & Probst,C. (2022). Trends in mortality from alcohol, opioid, and combined alcoholand opioid poisonings by sex, educational attainment, and race andethnicity for the United States 2000-2019. BMC medicine, 20(405), 2-12 [DOI:10.1186/s12916-022-02590-z] [PMID] [PMCID]
21. Buelga, S., Ravenna, M., Musitu, G., & Lila, M. (2006). Epidemiology and psychosocial risk factors associated with adolescents drug consumption. Handbook of adolescent development, 337-369. [DOI:10.4324/9780203969861-17]
22. Chen, Y. L., Lee, T. C., Chen, Y. T., Lo, L. C., Hsu, W. Y., & Ouyang, W. C. (2019). Efficacy of electroacupuncture combined with methadone maintenance therapy: a case-control study. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, 2019. [DOI:10.1155/2019/7032581] [PMID] [PMCID]
23. Frisher, M., Crome, L., Macleod, J., Bloor, R., & Hickman, M. (2019). Predictive Factors for Illicit Drug Use among Young People: A Literature Review. Home Office Online Report 05/07. Online at: http://dera.aoi.ac.uk.
24. Lemos, V. D. A., Antunes, H. K. M., Baptista, M. N., Tufik, S., Mello, M. T. D., & Formigoni, M. L. O. D. S. (2012). Low family support perception: a'social marker'of substance dependence?. Brazilian journal of psychiatry, 34, 52-59. [DOI:10.1016/S1516-4446(12)70010-7] [PMID]
25. Manrique-Millones, D. L., Pineda-Marin, C. P., Millones-Rivalles, R. B., & Dimitrova, R. (2021). The 7Cs of positive youth development in Colombia and Peru: A promising model for reduction of risky behaviors among youth and emerging adults. Handbook of Positive Youth Development: Advancing Research, Policy, and Practice in Global Contexts, 35-48. [DOI:10.1007/978-3-030-70262-5_3]
26. Meredith, L. S., Ewing, B. A., Stein, B. D., Shadel, W. G., Brooks Holliday, S.,Parast, L., & D'Amico, E. J. (2018). Influence of mental health and alcoholor other drug use risk on adolescent reported care received in primary caresettings. BMC family practice, 19(1), 1-9. [DOI:10.1186/s12875-017-0689-y] [PMID] [PMCID]
27. Origer, A., Le Bihan, E., & Baumann, M. (2014). Social and economicinequalities in fatal opioid and cocaine related overdoses in Luxembourg:A case-control study. International journal of drug policy, 25(5), 911-915. [DOI:10.1016/j.drugpo.2014.05.015] [PMID]
28. Rudolph, k., Kinnard, N., Aguirre, A., & Goin, D. E. (2020). The Relativeeconomy and drug overdose deaths. Epidemiology, 31(4), 551-558. [DOI:10.1097/EDE.0000000000001199] [PMID] [PMCID]
29. Venniro, M., Zhang, M., Caprioli, D., Hoots, J. K., Golden, S. A., Heins, C., & Shaham, Y. (2018). Volitional social interaction prevents drug addiction in rat models. Nature neuroscience, 21(11), 1520-1529. [DOI:10.1038/s41593-018-0246-6] [PMID] [PMCID]
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
