در این مقاله که مروری بر نظریه‌ها ‌و مطالعات جامعه‌شناختی سوء‌مصرف کنندگان مواد در وضعیت اجتماعی است،‌ مراحل اعتیاد (بویژه درباره مصرف الکل، هرویین و کوکایین) مورد بازبینی قرار گرفته و تبیین‌هایی را در باره مصرف مواد ارایه کرده است. همچنین، نقش برخی از نظریه‌های جامعه شناختی بر اعتیاد افراد مورد بررسی قرار گرفته است که در آن نظریه آنومی می گوید افراد با عدم رضایت از نقشی که باید ایفا کنند از فشار ناشی از این دوگانگی صدمه می‌بیند. بر اساس این نظریه، مصرف‌کنندگان‌ مواد گوشه‌گیری را از اهداف اجتماعی معمول و موقعیت‌های رقابتی بر می‌گزینند. نظریه تداعی افتراقی نیز مدعی‌ است که رفتار مصرف مواد، رفتار آموخته شده است و اولین یادگیری در یک گروه کوچک صمیمی (مانند دوستان نوجوان) رخ می‌دهد. همچنین، نظریه کنترل اجتماعی بر این باور است که از روی میزان تعهدات اجتماعی افراد می‌توان رفتار بهنجار و کجروانه آنها را پیش بینی کرد. کنترل های درونی و بیرونی هم میزان تعهد را تعیین می‌کند. نظریه خرده فرهنگی، مصرف مواد را سازگاری با هنجارهای یک خرده فرهنگ کجروانه می‌داند و کنش متقابل نمادین مدعی است که بر چسب‌های جامعه به افراد و رفتارها مربوط است که نوع واکنش‌های اجتماعی آنان را بیش از هر انتساب ارثی دیگر، تعیین می‌کند.

واژه‌های کلیدی: مراحل اعتیاد، تبیین جامعه‌شناختی اعتیاد، نظریه‌های جامعه شناسی (نظیر آنومی، معاشرت افتراقی، کنترل اجتماعی، خرده فرهنگی و کنش متقابل نمادگرا)

متن کامل [PDF 272 kb]   (3105 دریافت)